Wijnland Australië

Als neerslag van de lezing die ik onlangs gaf hierbij nog wat wetenswaardigheden over Australië als wijnland. Volledigheid streef ik niet na, maar ik hoop dat het de geïnteresseerde lezer een indruk geeft van een wijnland waarvan we in Nederland diverse wijnen kunnen drinken.

Australië staat in de top tien van wijnproducerende landen. In absolute aantallen moet je zo rond de 12 miljoen hectoliter per jaar denken, tegen 15 miljoen in Zuid-Afrika, 55 miljoen in Frankrijk en 60 miljoen hectoliter in Italië. Er komt dus een aanzienlijk plas wijn uit Australië. Van de totale import aan wijn in Nederland was echter slechts een procent of vier Australisch, tegen een kleine veertig procent aan Franse wijn. Australiërs drinken veel van hun wijn zelf op. Van oorsprong hebben ze geproduceerd voor de eigen en de Engelse koloniale markt.

In Australië is wijnbouw mogelijk in een grote band – 5000 km van oost naar west – in het zuiden van het continet. Er zijn vier grote wijngebieden: New South Wales, rond Sydney en Canberra; Victoria, rond Melbourne; South Australia, rond Adelaïde; en Western Australia, rond Perth. Het midden en het noorden van het continent liggen boven de 30e graad zuiderbreedte en zijn ongeschikt voor wijnbouw.

De eerste wijnstokken werden in 1788 in de omgeving van Sydney aangeplant door Arthur Philip, eerste gouverneur van de Engelse strafkolonie. Echter pas sinds 1815 is van enig succes in de aanplant sprake, toen John Macarthur geschikte stekken uit Madeira, Frankrijk en van de Kaap naar Australië meebracht. Tussen het begin van de 19e eeuw en circa 1970 zijn in Australië voornamelijk versterkte portachtige wijnen gemaakt. Dat was waar de Engelse markt om vroeg. Er zijn wel pogingen ondernomen om ook lichtere tafelwijnen te maken, maar aangezien er nauwelijks markt voor was, zijn veel van die initiatieven in de loop der tijd weer gesneuveld. Pas met de komst van Duitse immigranten naar de Barossa Valley, in South Australia, zijn serieuze tafelwijnen als Riesling in Australië beschikbaar gekomen.

De huidige Australische wijnindustrie is vooral het product van de toegenomen exportmogelijkheden en toenemende vraag naar tafelwijnen van na 1970. En die groei zet zich nog steeds door: in 1995 waren er slechts 900 wineries, in 2005 waren dat er al 1900. Tachtig procent van de wijnbouw is in hadden van grote bedrijven: Constellation (met Hardys), Southcorp (met Penfolds en Rosemount), Beringer Blass en Orlando-Wyndham (met Jacob’s Creek). Ter vergelijking: in Frankrijk is slechts 8% van de wijnproductie in handen van grote bedrijven.

Australië is ook het land van de merkwijnen. Terwijl in Europa vaak de wijngebieden centraal staan (een Bordeaux, een Rioja, een Moezelwijn, een Champagne), zijn het in Australië de merken die de naam hebben. Denk aan Yellow Tail, Hardys, Jacob’s Creek, Penfolds. Veel van deze wijnen hebben dan ook jaar in jaar uit dezelfde kwaliteit. Dit wordt onder meer bereikt door de druiven van overal aan te kopen, niet noodzakelijkerwijs uit een gebied.
De Australische wijnbouw wordt niet gehinderd door strenge regelgeving, zodat allerhande technologische vindingen snel kunnen worden toegepast. Niet voor niets worden de Australische Flying Winemakers overal ter wereld ingehuurd om die nieuwe technologieën onder de knie te krijgen.
De laatste jaren zijn de oogsten in Australië overvloedig, met als gevolg grote overschotten en dalende prijzen. Gisteren meldde het Wijnplein dat de oogst voor 2006 gelukkig lager gaat uitvallen dan gedacht, waardoor de wijnplas iets meer groot gaat uitvallen.

Ondanks de grote hoeveelheden goedkope(re) bulkwijnen komen er uit Australië ook hele goede. De bekendste is wel Penfolds Grange. Hiervoor moeten ook ‘Europese’ prijzen betaald worden: op internet is bijvoorbeeld een Penfonds Grange Shiraz 1996 voor $ 184 per fles te vinden. Er is inmiddels ook een classificatie van Australische topwijnen, te vinden via www.langstons.com.au. In 2005 werden 101 wijnen tot een van de vier categorieën toegelaten. Meer info over wijngebieden en Australische wijn is onder andere te vinden via het Australische Wijnbureau.