Berlucchi en Berlucchi: twee Franciacorta-producenten

Twee Franciacorta-producenten, beide met de familienaam Berlucchi in de firmanaam. En dan zijn ze ook nog buren, in het gehucht Borgonata in Corte Franca, even zuidelijk van het Lago di Iseo. En beide zijn gevestigd in prachtige historische huizen. Beide hebben ook nog eens krachtige vrouwen in het management…

Toch was het puur toeval dat ik tijdens mijn bezoek aan Franciacorta bij deze twee wijnhuizen belandde. Er zal ongetwijfeld een familierelatie zijn geweest, in het verleden, maar daar werd bij beide bezoeken niet over gesproken. En dat laten we dan maar rusten.

Bij beide huizen was de ontvangst overdonderend. Wij, Europese wijnbloggers, voelden ons werkelijk prinsen en prinsessen die onthaald werden op de meest gastvrije manier, met rondleidingen door de bedrijven, geweldig eten en drinken, mensen die uitgebreid de tijd namen voor al onze vragen en cadeautjes toe. Ik kan beide bedrijven alleen maar recht doen als ik ze apart een plaatsje geef. Uiteindelijk zijn ze dan wel buren, maar op de markt voor Franciacorta toch ook concurrenten, of op zijn minst concullega’s.

Fratelli Berlucchi
Het eerste bedrijf dat ik bezocht was Fratelli Berlucchi, tijdens het diner op vrijdagavond. We werden ontvangen door de enthousiaste Tilli Rizzo Berlucchi, foreign business manager van het relatief kleine bedrijf. Zij vertelde ons de basics: 70 hectare wijngaard, 400.000 flessen per jaar, naast Franciacorta ook rode en witte stille wijnen van de DOC Curtefranca. Uiteraard  krijgen wij ook de kelders te zien, met moderne stalen tanks én grote houten vaten. Heel bijzonder waren de 16e-eeuwse frescos die bij een verbouwing enige decennia geleden zijn ontdekt. Een deel van het huis dateert al uit de 13e eeuw, en is mogelijk een herberg geweest. De frescos tonen afbeeldingen die te maken hebben met de wijnbouw, zodat duidelijk is dat het gebied en de eigenaren van dit huis in vroeger eeuwen ook al actief waren in de wijn.

De huidige firma is opgericht door Antonio Berlucchi in 1967. Hij liet zijn domein na aan zijn vijf kinderen, die samen een vennootschap oprichtten. Dochter Pia Donata is daarvan nog steeds de directeur.

Na de rondgang door de kelders en het ge-oeh en ah op de sfeervolle eeuwenoude binnenplaats was het tijd voor een slok bubbels. Het apéritief en het diner vonden plaats in alweer historische ruimtes, met tongewelven, frescos, een open haard en correct gerokte obers die glazen Franciacorta en uitstekende hapjes serveerden.

Naast de toegankelijke en bloemige Brut 25 Non Vintage, van 100% Chardonnay van het eigen huis, stonden er tijdens het apéritief ook diverse flessen van andere producenten open. En vervolgens bleek bij het diner iedere tafel wijnen van een ander huis te hebben. Ik belandde aan de Ferghettina-tafel, waar manager Giacomo Venturelli deze uitstekende wijnen graag toelichtte.  Helaas heb ik op dat apéritief na dus niet nader kennisgemaakt met de wijnen van Fratelli Berlucchi. Maar de gastvrijheid en de ontvangst hebben mij zeer voor dit huis ingenomen. Ik ga eens kijken of hun wijnen ook in Nederland verkrijgbaar zijn. Foto’s van mijn bezoek aan Fratelli Berlucchi vind je op Flickr.

Berlucchi Guido
De ontvangst twee dagen later bij buurman Berlucchi Guido was al even hartelijk en gastvrij. We kwamen er zondagochtend een half uur te laat aan, wat bij Noorditalianen niet echt goed valt. Het zou toch al een halve dag-excursie worden, terwijl Cristina Ziliani en haar broer ons wel de hele dag bezig hadden kunnen houden.

Berlucchi Guido is een heel ander bedrijf dan Fratelli Berlucchi: één van de reuzen van Franciacorta, zeg maar, met een jaarlijkse productie van meer dan 4 miljoen flessen en de beschikking over druiven van ruim 600 hectare wijngaard. Zoals al elders verteld: Franco Ziliani en Guido Berlucchi waren in 1961 verantwoordelijk voor de eerste mousserende wijn van Franciacorta. Na de dood van Guido Berlucchi in 2000 werd Franco Ziliani voorzitter van de firma, maar het bedrijf wordt inmiddels geleid door zijn drie kinderen. Wij werden door Cristina en Arturo Ziliani ontvangen in de bedrijfsgebouwen enige honderden meters van de historische zetel van het bedrijf, Palazzo Lana. Alleen al door de omvang van de persen en zelfs het áantal persen en tanks kreeg je een goed beeld van de hoeveelheden wijn die hier geproduceerd worden. En dan ook nog te bedenken dat die persen 11 van de 12 maanden werkeloos zijn…. Arturo Ziliani legde ons het zoning-project uit, waarbij eind 20ste eeuw alle percelen in Franciacorta in kaart gebracht zijn met moderne kartografische middelen, luchtfotografie etc….

Proeverij van basiswijnen
Naast en onder het Palazzo Lana, dat nog slechts voor representatieve doeleinden wordt gebruikt, liggen de uitgestrekte kelders. Hier kun je rustig in verdwalen, en liggen de miljoenen flessen op hun verkoopdatum te wachten. Arturo demonsteerde ons in die kelders hoe de druk in de fles aanwezig blijft, ook als je de prop gistdepot hebt verwijderd. Eén van de hoogtepunten van het bezoek vormde echter de proeverij van basiswijnen. Speciaal voor ons was een ruimte ingericht; op de grond grote luchtfoto’s van de wijngaarden, langs de wanden prachtige foto’s van het gebouw en de wijngaarden. Op vaten stonden magnums met basiswijnen op ons te wachten, afkomstig van de recente oogst 2011. Bij iedere wijn stond op een tekstbord aangegeven wat het druivenras was, waar de druiven voor de wijn geoogst waren, op welke datum, waar de bodem uit bestond etc… , met een luchtfoto van het perceel en een kaartje om de locatie aan te geven.

Op die manier konden we de verschillen proeven tussen chardonnay’s en pinot noirs van heel verschillende bodems, plus de verschillen tussen vinificatie op hout of op roestvrijstaal. Nooit eerder heb ik de bodems zo goed terug kunnen proeven in een wijn. Cristina Ziliani vertelde me dat ze erover denken deze opstelling te handhaven. En dat lijkt me een goed plan, want het moet aardig wat tijd en geld gekost hebben deze ruimte op een dergelijke professionele wijze in te richten.

De wijnen
Van al die basiswijnen worden verschillende assemblages gemaakt, om het gewenste smaakprofiel te krijgen in één van de vele mousserende wijnen die de firma maakt. (Overigens niet alleen Franciacorta, maar ook gewone Spumantes, waarvoor de druiven van buiten het gebied komen. Ik haalde er later die week eentje uit de supermarkt in Affi, bij het Gardamee, en vond het een prima en toegankelijk mousserende wijn, die het hier voor € 9,99 prima zou doen tijdens de feestdagen!)

De resulterende wijnen (maar dan van eerdere jaren uiteraard) proefden we in de banketzaal van het Palazzo Lana, met kleine lunchhapjes erbij. Van de elegante Saten ’61, gemaakt ter ere van de allereerste Pinot di Franciacorta uit 1961, tot krachtige Brut’s en Brut Natures.

Het klapstuk van de ochtend was tot slot de ontkurking van de speciale EWBC-Cuvée, in de met EWBC-logo versierde fles. Een heerlijke rosé, die in het zonnetje in de wijngaard, met opnieuw die geweldige hapjes erbij, een sublieme afsluiting van mijn conferentie vormde.

Ik heb me heilig voorgenomen: ik ga nog eens terug, en wil dan meer van het gebied, het Lago di Iseo en de producenten zien. Want die Franciacorta, die bevalt mij wel!

Foto’s van de ontvangst van Berlucchi Guido staan eveneens op Flickr.