Er was eens een tijd dat wijn naast dagelijkse drank ook medicijn was. Wijn werd voorgeschreven door de dokter, vooral bij kwalen van ‘zwakte’ en ‘ouderdom’, en was verkrijgbaar bij de apotheek. Die tijd bestond echt, het is alleen eeuwen geleden! Gilbert Garrier wijdt er in zijn fantastische studie over de Histoire Sociale & Culturelle du Vin een mooi hoofdstuk aan.
Als het aan Harold Hamersma ligt, komt die oude tijd weer terug. Een fles wijn op recept, verkrijgbaar bij de apotheek, vergoed door de ziektekostenverzekering. Want waar wijn allemaal niet goed voor is: het helpt tegen dementie, Alzheimer, hart- en vaatklachten, botontkalking, ouderdomsblindheid en ga zo nog maar even door.
Gefascineerd door de honderden studies die er naar de invloed van alcoholische dranken en speciaal wijn in de afgelopen decennia zijn uitgevoerd, bracht Hamersma in een vlot leesbaar boek, Wijnreis door mijn lichaam, de positieve resultaten van al die medische onderzoeken samen. Hij sluit daarbij zijn ogen niet voor de negatieve kanten van alcoholgebruik (er zijn ook kankersoorten die gedijen bij alcoholconsumptie, bijvoorbeeld), maar wil eerst en vooral benadrukken dat ‘matig’ alcoholgebruik goed is voor de gezondheid.
Matig alcoholgebruik
Daar zit overigens mijn enige puntje van kritiek op het boek. Want wat is ‘matig’ alcoholgebruik? Het wordt in het boek niet duidelijk uitgelegd. Voor mannen is het zo’n drie glazen per dag, voor vrouwen twee, lees ik tussen alle regels door. Dat komt inderdaad overeen met de gangbare opvatting. Maar dan volgt de volgende vraag: wat is de inhoud van een glas? Ik weet dat je dat precies kunt opzoeken op de site www.alcoholinfo.nl, maar Hamersma vermeldt het niet. Het maakt namelijk nogal uit of je rekent met de standaardglazen van 100cc of met je mooie Riedelglazen voor Bordeaux. Als je die laatste vol zou schenken tot een geaccepteerd niveau, met een Bordeaux van 13% alcohol, dan heb je al snel twee standaardglazen in je Riedelglas!
Terug naar Hamersma. In Wijnreis door mijn lichaam worden alle delen van het lichaam aangedaan, van hoofd en hersenen tot huid en botten, via longen, lever, nieren en prostaat. Voor elk onderdeel worden een aantal markante onderzoeken naar het effect van wijn op dit lichaamsdeel besproken. Nawoord, dankwoord, woordenlijst, literatuurlijst en register completeren het geheel.
Het knappe van het boek is dat het nergens zwaar op de hand wordt; nergens is het wetenschappelijke onderwerp een hindernis om vlot door te lezen. Wijnreis door mijn lichaam leest als een trein!
Politieke kanten
Hamersma behandelt heel kort de politieke kanten die aan deze wetenschappelijke onderzoeken kleven. In Frankrijk voert de overheid bijvoorbeeld stevig campagne tegen alcoholmisbruik, waardoor ook wijn in de ban wordt gedaan. Belangenorganisaties van wijnboeren zijn hier natuurlijk niet zo blij mee. Wat mij betreft had aan dit aspect nog wel wat meer aandacht besteed mogen worden. Maar al met al heeft Hamersma met Wijnreis door mijn lichaam een prettig leesbaar ‘pas-op-de-plaats’ gecreëerd, waarin de lezer een redelijk overzicht krijgt van de stand van al die honderden onderzoeken naar de effecten van wijn op ons lijf. Petje af, Harold, daar drink ik een standaardglas op!
Harold Hamersma, Wijnreis door mijn lichaam. Over de positieve effecten van wijn drinken, Nieuw Amsterdam 2010, isbn 978 90 46807 026, prijs € 17,50
Verkrijgbaar in de boekhandel en via Bol.com
