Het lijkt iets van generaties terug, maar inmiddels heb ik al twee flessen cadeau gekregen het afgelopen half jaar: vruchtenwijnen. En beide keren was de gever een vriendin uit Friesland. Zou het daar nog regelmatig gedronken worden, of is het meer een toeristisch product? De eerste fles, een wijn met cranberry’s van de firma Kooijman’s, doet dat wel vermoeden. De wijn is afkomstig van Terschelling en wordt gemaakt door Drankenhandel West Aleta, een dochter van de Heineken Brouwerijen Noord-Nederland. De drankenhandel dankt zijn oorsprong aan het zinken van het schip de West Aleta. Dit stoomschip verging op zijn eerste reis, op 12 februari 1920, boven Terschelling. Jan Kooijman kocht een deel van de 35000 vaten wijn op en begon er in Harlingen een wijnhandel mee (op Terschelling zou er de eerste jaren toch geen fles wijn te verkopen zijn geweest, aangezien de hele bevolking al voorzien was.) Later verhuisde hij zijn bedrijf naar het eiland, waar het een enorme bloei doormaakte als volledige drankenhandel.
Eenzelfde verhaal – handel met de aangekochte partijen wijn van een vergaan schip – ligt ook ten grondslag aan de oorsprong van de firma Siebrand. Grappig is verder dat ook de cranberrycultuur op Terschelling zijn oorsprong dankt aan aangespoelde vaten: de strandjutters die in 1839 meenden vaten wijn te vinden, kieperden de inhoud van een aantal vatten Amerikaanse cranberry’s teleurgesteld in het moerassige duingebied van het eiland. Enkele decennia later bloeiden die duinpannen vol fraaie cranberrystruiken!
De cranberrywijn van Kooijman’s bevat een concentraat van rijpe cranberry’s en is daardoor fors zoet. Dankzij de frisse zuren van een cranberry bleek het bij een stukje chocoladetaart toch een prima drankje: inderdaad een leuk regionaal cadeauproduct en smakelijker dan menig Nederlandse wijn van puur druiven.
De tweede fles bevat een vlierbessenwijn van de firma De Noardewyn in Veenwouden, die ik nog niet geproefd hebt. De Noardewyn is een bessenkwekerij waar het vooral gaat om blauwe bessen, aardbeien, aalbessen, frambozen en kruisbessen. Er staan verder 400 druivenstokken en wat vlierbessenstruiken.
Vlierbessen worden vanouds in de wijnbouw gebruikt om de kleur van rode wijn op te halen. Dat gebeurde bijvoorbeeld in vroeger eeuwen in de Douro in Portugal, om port meer kleur te geven, totdat het verboden werd door de markies de Pombal.
Vlierbessenwijn is erg populair bij mensen die zelf wijn maken: het resultaat kan de kleur en kwaliteit halen van druivenwijn, omdat ook vlierbessen net als druiven een goede zuurgraad hebben.
Zoals blijkt uit deze twee flessen, is er nog een heel circuit van Nederlandse vruchtenwijnen, deels toeristisch en regionaal-ambachtelijk, maar blijkbaar toch ook via firma’s die dochterbedrijf van Heineken zijn. Wie er meer ervaring mee heeft, en weet wat het aandeel is van deze dranken op de totale wijnconsumptie, nodig ik graag uit te reageren.