Wat wij een sleutelbloem noemen, Primula Veris, heet in het Engels ‘cowslip’. Een nauw familielid van deze plant, de Primula Elatior, of slanke sleutelbloem, bloeit opvallend genoeg voor de tweede keer dit jaar in mijn tuin. Normaal bloeit een primula alleen in de lente, in april-mei. Door die vrolijke gele bloemetjes werd ik herinnerd aan een opvallend recept dat ik aantrof in zeker de helft van alle oude receptenhandschriften die ik tot nu toe voor de Folger Library in Washington DC heb helpen transcriberen: cowslip wine. Wijn gemaakt met sleutelbloemen dus, een recept dat ik tot nu toe in geen enkel Nederlands kookschrift ben tegengekomen. Sowieso kennen de Engelse receptenverzamelingen uit de 17e en 18e eeuw veel meer zelfgemaakte fruit- en kruidenwijnen dan de Nederlandse.
Populair in Engeland
Cowslip wine schijnt in Engeland dan ook zeer populair te zijn geweest en zelfs nu nog maken diverse bedrijven een commerciële versie. Het stond op mijn boodschappenlijstje om een fles aan te schaffen als ik in juli naar het Oxford Symposium on Food zou zijn gegaan. Helaas, dat tripje naar Engeland ging niet door en hoe cowslip wine smaakt, kan ik je dus niet vertellen. (Gelukkig ging het symposium wel door, in virtuele vorm: een van de beste georganiseerde en interessante digitale evenementen die ik de afgelopen maanden heb bijgewoond!)
Werkje voor de kinderen
Het verzamelen van de blaadjes van de sleutelbloemen lijkt iets voor kinderen en jonge meisjes geweest te zijn. Ik vond diverse romantische schilderijen en zelfs kinderboeken waarin deze lente-activiteit is vastgelegd. Ik heb even overwogen om zelf cowslip wine te gaan maken, maar de hoeveelheid bloemblaadjes die je daarvoor moet plukken heeft me weerhouden. Ik heb maar zes plantjes in mijn tuin, en die kaalplukken vind ik zonde. Bovendien had ik aan die blaadjes vast niet genoeg gehad. Daarom als alternatief maar een lekker lang recept, in originele foto en transcriptie, uit handschrift Va686, ontstaan tussen 1680 en 1720.
To make Cowslip Wine
Take 20 gallons of water & to every gallon of it put a pound of sugar, then before you sett it on the fire put in the white of 12 eggs. Lett them boile one houre continually Scumming it, then take a bushell & an halfe of pick’t Cowslips bruise them in a stone mortar a little put them in a tub & poure then the liquour hot on them. Cover them a day & a night then straine it thorough a haire sieve, then take three or four toasts of browne bread & good thick Ale yeast which must be very sweet, spread it on toasts on both sides & put them into the liquour, but you must first warme so much of it as being put althogether will make it blood warme, then put in your toasts & put in three bottles of Rhenish wine, or white wine or sack & take both the pill & the juice of four lemons & put to it then cover it close with a cloth when it begins to work stir it & let it stand working 2 dayes, then tun it up, straining it into the barrell, stop it very close & let it stand a moneth, then draw it into bottles, & to every one put a little peice of loafe sugar, stop the bottles very well, if you make a lesse quantity you may draw it out in a fortnight.
