Het is zo’n woord waarvan je telkens even goed moet denken of je het goed spelt: Uruguay. Niet een woord dat vaak gebruikt wordt in Nederland, en al helemaal niet op Wijnkronieken. En toch maken ze wijn in dit land, al meer dan 150 jaar lang! Ik herinner me van de vinologenopleiding dat er stevige, tanninerijke wijnen vandaan komen, van het druivenras tannat. Maar daar hield mijn kennis tot een paar dagen geleden wel op. Tot ik werd uitgenodigd deel te nemen aan een perspresentatie in Brasserie OCCO, onderdeel van hotel The Dylan in Amsterdam, waar chef Dennis Kuipers van Vinkeles gerechtjes zou presenteren bij wijnen uit Uruguay. Oké, dat klonk interessant.
Zestien wijnen bij vier gangen
Het werd een memorabele vrijdagmiddag, om tal van redenen. Het gezelschap was klein, de wijnpers had die dag ook elders allerhande gelegenheden tot proeven. Bovendien begon het weekend erna de grote wijnbeurs Prowein in Düsseldorf. Geen handige dag dus. Maar door de geringe persopkomst krijg ik wel de kans uitgebreid kennis te maken met aan mijn ene zijde aan tafel de ambassadeur van Uruguay, dr. Alvaro Marcelo Moerzinger Pagani, en aan mijn andere zijde wijnmaker Juan Andrés Marichal, van Bodega Marichal e hijo in Canelones. De gerechtjes bleken verder een volledige maaltijd te vormen, geserveerd ergens tussen de lunch en het diner in. Bovendien werden bij ieder van de vier gangen vier wijnen geserveerd, overwegend Tannat. Madre de dios! was mijn eerste reactie toen ik dit besefte. En dat aan het eind van een vermoeiende werkweek…
Gelukkig maakten de kwaliteit van gerechten, wijnen en gezelschap veel goed. Van dr. Moerzinger leerde ik heel wat over Uruguay. Dat er 3,4 miljoen inwoners zijn op een oppervlakte van zestien keer Nederland bijvoorbeeld, en dat die bijna allemaal in en om de hoofdstad Montevideo wonen. Dat het land vooral verdient aan de dienstensector en de veeteelt. Dat het een van de minst corrupte landen ter wereld is, na Noorwegen en Zweden (meen ik). En dat de inwoners erg van voetbal houden. Allemaal overeenkomsten met Nederland, reden waarom Wines of Uruguay onder andere besloot dit jaar een focus op wijnpromotie in Nederland te leggen.
Invloed van zee
Juan Andrès Marichal vertelde me meer over het familiebedrijf, waar hij samen met zijn broer de leiding over heeft, en over de wijnbouw in Uruguay als geheel. Dat de meeste van de 9.000 hectare wijngaard in het zuiden liggen, aan de kust en langs de Rio de la Plata. Dat al dat water van rivier en Atlantische Oceaan een zeer grote invloed heeft. In positieve zin tempert het water de temperaturen, wat zorgt voor frisheid in de wijnen, maar in negatieve zin bezorgt de aanwezigheid van die grote plas de wijngaarden veel vochtigheid. Dit laatste is dan ook een van de twee grootste uitdagingen voor de circa 200 wijnbouwers van Uruguay. De andere is de onbekendheid van de wijnwereld met de wijnen, aldus Marichal.
Tot voor een decennia of twee geleden werd alle wijn in het land zelf gedronken. Een deel is nog altijd goedkope wijn voor lokale consumptie, maar het midden- en hogere segment is aan het groeien. En voor dat segment worden inmiddels afzetmarkten in het buitenland gezocht. Tannat vormt de hoofdmoot, en deze wijnen vielen mij 100% mee. Ik ben geen groot liefhebber van zware, tanninerijke rode kanjers, maar sinds ik voor het laatst een Tannat uit Uruguay proefde, ergens in 2007-2008, lijken die tannines goed getemd. De nieuwe generatie wijnmakers schoolde zich in het buitenland, en beheerst de juiste aanpak voor tannat steeds beter. Door de bank genomen waren het elegante wijnen die we proefden in Amsterdam, met beschaafde alcoholpercentages en in een Europese stijl. Hout wordt natuurlijk gebruikt, maar op ingehouden wijze. Tannat wordt bovendien vaak geblend met andere druivenrassen, wat enorm helpt bij de drinkbaarheid. Vooral Marichal’s Pinot Noir Tannat 2011, die één jaar rijping op eiken vaten had ondergaan, bleek een prachtige wijn, en al helemaal in combinatie met kwartel met een mousse van biet en donkere chocolade, waaraan ook nog wat zwarte truffel was toegevoegd. Aangezien ook in de afdronk van Tannats vaak wat donkere chocolade is te herkennen, was dit een passende en geslaagde combinatie.
Albariño
Een absolute topper vormden voor mij de twee wijnen waarmee de ‘lunch’ geopend werd: Albariño 2013 en 2014 van Bodega Garzon. Vooral de frisse 2014 was een mooie match bij de zeebaars met komkommer en tzatziki van chef Kuipers. We spraken wijnmaker Nicolas Kovalenko vlak voor de start van de presentatie, en deze legde uit dat hij graag wat anders dan anders maakte, en daarom voor aanplant van albariño had gekozen. De druif was door een Bask al eerder in Uruguay aangeïntroduceerd, en had bewezen het hier goed te doen. De overeenkomsten in klimaat tussen Uruguay en Galicië, thuisland van de albariño, zijn dan ook groot: vooral de vochtigheid is vergelijkbaar.
De wijnen van Uruguay verdienen de gewenste grotere bekendheid zeker, en het land lijkt bovendien een mooie bestemming voor wijntoerisme. Tenminste, als ik de enthousiaste verhalen van mijn tafelgenoten én de teksten in het fraaie boek van André Dominé, The Unique Wines of Uruguay (ISBN 978 9974 98 941 2), mag geloven. Ik zie geen enkele reden waarom ik dat niet zou doen, dus ik zou zeggen: komt er een wijn uit Uruguay op je pad, probeer hem eens, en krijg je de kans, ga er een kijkje nemen in de wijngaarden!
