Sommige flessen wijn blijven je meer bij dan andere. En dat hoeft niet altijd alléén maar vanwege de kwaliteit te zijn. Marketing en een goed verhaal spelen vaak ook een rol. Neem nou Groszer Wein. Dit bedrijf uit de Oostenrijkse wijnregio Südburgenland heeft het grondig aangepakt. Intrigerende labels, veel verhaal, een afwijkende maat flessen én spannende wijnen ín de fles.
Begin oktober was ik te gast bij het Utrechtse restaurant L’Ami Jac voor een proeverij van wijnen van één wijnhuis, Groszer Wein uit Oostenrijk. Manager Matthias Kron en wijnmaker Markus Bach presenteerden er hun wijnen aan eigenaren van Henri Bloem-winkels. Groszer Wein wordt in diverse winkels van Bloem verkocht, met als grote aanjager de vestiging in Apeldoorn. De diverse wijnen werden gepresenteerd bij gerechten van chef Jac Rijks. Naast rood, toch wel dé karakteristieke wijnen van het zuiden van Burgenland, was er ook wit. En voor één van die witte wijnen wil ik vandaag aandacht vragen. Want heb je ooit een wijn geproefd die afkomstig is van bodems met opaal? Ik had dat niet, en het bleek een bijzondere ervaring én een bijzonder verhaal. Druiven die groeien op edelstenen…
Groszer Wein
Groszer Wein werd opgericht in 2011, door overname van een al bestaande organisatie, Vinum Ferreum, van dertien samenwerkende wijnboeren. Ieder van die wijnboeren bezat een aantal stokken op bijzondere percelen, vaak op steile en lastige hellingen, in de omgeving van Eisenberg. Dit wijngebied, tegenwoordig ook een DAC, is een wat afgelegen en vrij Midden-Europees deel van Oostenrijk. Het wijngaardbezit van Groszer Wein is daarmee tamelijk versnipperd, wat het ook weer erg spannend maakt. De regio Eisenberg is landschappelijk gezien naar het oosten gericht, naar Oost-Europa. Het gebied ligt op de grens van oost en west en als wijngebied ondergaat het de invloed van de Pannonische vlakte, maar is zelf tamelijk heuvelachtig.
Ik bezocht het gebied in 2010, en werd er verliefd op de oude wijngaardhuisjes en de enkele rijen stokken die iedere huiseigenaar er lijkt te bezitten. Wijnen van Vinum Ferreum proefde ik toen ook. De sterke impressie van ijzer staat me nog bij. Om de ijzerhoudende bodems staat Eisenberg namelijk bekend. De hellingen liggen er inderdaad veel op het oosten, en kijken uit over een uitgestrekte vlakte, richting Hongarije.
Weg met de ‘moderne’ invloeden
Voor de eigenaren van Groszer Wein waren Franse invloeden, een erfenis van de jaren ’60 en ’70 van de twintigste eeuw, taboe. Druivenrassen en technieken die in die tijd uit het buitenland waren overgenomen, werden tegen het licht gehouden. Gisten uit een potje gingen de deur uit, zwavelgebruik werd verminderd. Ook werd besloten eerst goede wijnen te gaan maken, om zich daarna pas op de marketing te gaan richten. En met die marketing onderscheidt Groszer Wein zich in ieder geval terdege. Onderdelen van die marketing sluiten bewust aan bij Oostenrijkse tradities: de botteling op flessen van een liter bijvoorbeeld, en de weelderige etiketten die teruggrijpen op de Habsburgse tijd en het Wenen van de 19e eeuw. Dit alles met een flinke dosis ironie, want ‘wine should be fun’. De marketing biedt het bedrijf ook de kans regelmatig in gesprek te gaan met wijnliefhebbers, over de flessen en de wijnen. En dat is prima natuurlijk. Want wijn waar over gepraat wordt, die verkoopt.
Csaterberg
Een van de percelen in bezit van Groszer Wein ligt op de Csaterberg, vlak bij Eisenberg. En daar zit opaal in de bodem, vertelt Matthias Kron. Tijdens het diner krijgen we van wijnmaker Marcus Bach wat stukjes opaal in handen. Toch wel bijzonder. De Csaterberg heeft een heel eigen microklimaat en is rondom omgeven door bos. Behalve opaal zit er ook leisteen in de bodem. Dit alles levert in de wijnen een mooie zuurgraad. Maar het was niet alleen vanwege het verhaal dat ik de Csaterberg een van de spannendste wijnen van de avond vond. Ook mijn notities wijzen die kant op. Zou dat toch die opaal zijn?
De Csaterberg 2015 is een blend van 45% welschriesling, 45% chardonnay plus wat sauvignon blanc en rijpte 10 maanden op houten vaten van 500 liter. Die Franse rassen gingen er namelijk niet onmiddellijk uit, aangezien vervangen van de stokken een forse investering betekent. Bij L’Ami Jac werd deze wijn geserveerd bij zwezerik en kalfstong, een fraaie combinatie. Ik noteerde slechts: honing en tijm, mooie zuren. Te druk met genieten, blijkbaar. Later kreeg ik de kans de wijn nog eens aandachtig te proeven. Mijn notitie toen: ‘eerst wat gesloten neus, daarna bloemig, wat kruiderij, licht tropisch fruit, citrusschil. In de mond vol en mineraal, kruidig, beetje prikkelend, complex, intrigerend. Wijn met een zonnig karakter, meer warm en vol dan koel en fris. Toch die blik op Oost-Europa?’
Over de rode wijnen van Groszer Wein valt ook nog één en ander te vertellen. Maar daar moet je even op wachten. Die informatie bewaar ik voor het Oostenrijk Magazine van februari.
