Tijdens het opruimen van mijn mailbox en het doorlezen van allerhande nieuwsbrieven kwam ik terecht in de virtuele boekenkast van Onno Kleyn. Mijn oog viel al na enige seconden op de titel Life beyond Lambrusco, understanding Italian Fine Wine van de Britse wijnschrijver en Italië-expert Nicolas Belfrage. Heel toepasselijk, het moest gewoon zo zijn! Want over Lambrusco wilde ik net gaan schrijven; over Lambrusco, zijn slechte naam in het verleden en de verbeteringen tegenwoordig.
Zoals de boektitel van Belfrage uit 1986 suggereert: ooit was Lambrusco een wijn waar je als wijnliefhebber maar ver van moest blijven. Zelf herinner ik me uit begin jaren tachtig een bezoekje aan een Parijse pizzeria, waar Nico en ik als nog niet zo ervaren wijndrinkers een fles Lambrusco bestelden. De wijn was schraal, bleekrood en werkelijk niet te drinken. Ik geloof dat ik na één slok besloot dat ik liever geen hoofdpijn opliep. Het is eigenlijk een wonder dat onze passie voor wijn later alsnog is opgelaaid!
Parijse pizzeria
Maar tijden veranderen en inmiddels zijn we meer dan 25 jaar verder sinds Belfrage zijn boek schreef. Sommige Lambrusco behoort nog steeds tot het bocht der aarde, maar in de 21ste eeuw zien we gelukkig in Nederland ook Lambrusco van goede kwaliteit. In de jaren tachtig van de vorige eeuw bestond die goede kwaliteit ook al, maar hij werd nooit geëxporteerd. Nu is dat aan het veranderen. De simpele tafelwijnen uit mijn Parijse pizzeria zijn er nog steeds, met schroefdop (wat op zich niets over kwaliteit zegt), nog altijd bleekrood, schraal en zuur, gemaakt van druivenstokken die tamelijk overwerkt zijn (lees: te veel druiventrossen moeten produceren). Maar daarnaast zijn er de wijnen met een herkomstbenaming, de DOP-wijnen, waarvan de flessen afgesloten zijn met een kurk, diepdonker paarsrood van kleur en gemaakt van precies voorgeschreven druivenrassen die wat betreft hun rendement aan maxima zijn gebonden. En tussen die twee wijnen zit een wereld van verschil!
Goede Lambrusco
Afgelopen week mocht ik twee van dergelijke goede Lambrusco’s proeven. Dat waren de
- Rosso Dolce 2011 Reggiano Medici, Lambrusco Reggiano DOC Dolce en
- Concerto 2011, Lambrusco Reggiano DOC
beide van het familiebedrijf Medici Ermete, gevestigd tussen Parma en Modena in Emilia-Romagna en volgens eigen zeggen behorend tot de top van Italië. Vier generaties Medici produceerden hier al Lambrusco, allemaal van goede kwaliteit. Bij deze familie worden de stokken bijvoorbeeld niet uitgemolken en druiven worden streng geselecteerd aan de poort.
Lambrusco in variëteiten
De naam Lambrusco verwijst naar het druivenras waarvan de wijn gemaakt is. Maar daar zijn wel diverse variëteiten van: lambrusco grasparossa, lambrusco sorbara of lambrusco salamino bijvoorbeeld. Er zijn stille en bruisende Lambrusco’s, zowel frizzante (met een beperkte druk in de fles en dus weinig bubbels) als spumante (met een hogere druk in de fles, en dus krachtige bubbels). Echte goede Lambrusco krijgt een tweede gisting op fles, mindere kwaliteiten worden gemaakt door middel van de methode-Charmat: hierbij worden de bubbels verkregen door tweede gisting in tank. Vanwege de accijnswetgeving zien we in Nederland vooral de flessen met lagere druk; daarvoor hoeft minder accijns afgedragen te worden.
Vino frizzante, droog en zoet
Mijn beide flessen waren allebei vino frizzante, en we proefden ze beide lekker gekoeld: dat hoort gewoon zo bij Lambrusco. Maar verder waren er grote verschillen. De Concerto bijvoorbeeld was droog, had 11,5% alcohol en stevige zuren, was fruitig met aan het eind een stevige bittere noot. Bij een stukje Parmezaanse kaas combineerde hij prima, evenals bij het eten, een simpele pasta uit de oven met tomatensaus. Geen spannende wijn, wel een soepele en drinkbare. Alleen dat bittertje, dat beviel mij toch niet zo goed. Toch schijnt dat een typisch kenmerk van de druif te zijn, in dit geval lambrusco salamino.
Hoewel ik niet zo’n liefhebber ben van wat zoetere wijnen bij het eten (behalve als het om ‘grote’ zoete dessertkanjers gaat), beviel de Dolce Reggiano Medici, me veel beter. Het alcoholpercentage was 8,5%, het restsuikergehalte 50 gr/l, met daartegenover een stevige hoeveelheid zuren. Gebruikte druivenrassen waren lambrusco salamino en lambrusco marani. Deze wijn was verslavend lekker, al helemaal bij de Parmezaanse kaas. Niet spannend of complex en absoluut perfect voor de vrijdagavond, net terug uit het werk, met het weekend voor de boeg. Hier spoot het bosfruit er echt uit, met een aardige dot vanille. De Dolce smaakte heerlijk tijdens het koken, iets minder bij de pasta met tomatensaus en gewoon lekker bij een chocolade-toetje de volgende dag!
Als ik het zo opschrijf, klinkt het alsof ik volkomen gevallen ben voor zoet en simpel; of ik geen onderscheid meer kan maken tussen een mooie droge wijn of een commerciële zoete. Maar zo was het zeker niet. Deze Rosso Dolce was gewoon de juiste wijn op de juiste tijd, bij het juiste eten (de Parmezaanse kaas). En van dat soort wijnen kunnen er nooit genoeg zijn! Tenslotte geldt toch: het hoeft niet altijd ‘kaviaar’ te zijn?
Verkrijgbaar bij…
De Lambrusco’s van Medici zijn verkrijgbaar bij delicatessenzaken als Gransjean in Den Haag, Peek en Van Beurden in Utrecht, De Bijkeuken in Amsterdam en Kingsalmarkt in Amstelveen. De prijs van de Dolce is € 5,95, van de Concerto € 13,95.
De boekenkast van Onno Kleyn vind je overigens hier.