Van wijnrariteiten kunnen er mij niet genoeg zijn. Bijna uitgestorven druivenrassen, wijnen die alleen locaal geproduceerd worden: ik zoek ze op en wil ze proeven. Met veel plezier ben ik in zuidwest-Steiermark dan ook afgelopen zaterdag op een tractor geklommen om me naar het heuvelachtige land van de Schilcher, een zeer locale én beschermde wijnsoort, te laten rijden. Schilcher intrigeerde me: één van mijn wijnboeken zegt er over ‘een rosé die niet bepaald een allemansvriend genoemd kan worden’, vanwege de hoge zuurgraad. Maar de informatie die ik over de Steiermark had doorgenomen, sprak erg lovend over deze wijn. Dat moest dus geproefd worden!
Golvende heuvels met dorpjes op de kammen, tot ongeveer 500-600 meter. Donkerhouten huizen met rode geraniums, ontelbare schakeringen groen, van dennenbomen tot wijnranken, blauwe luchten met een heerlijk zonnetje. Vanaf de tractor, die met 15 km per uur langs de steile weggetjes gestuurd werd door mijn dappere medereizigers, zag je het landschap als in een film aan je voorbijrollen. Eenmaal boven, in Langegg, wachtte ons Stefan Langmann van Weingut Langmann vulgo Lex, wat zoveel wil zeggen als de Langmannetjes uit de plaats Lex. Langmann vulgo Lex is recent uitgeroepen tot wijngoed van het jaar en is al familiebezit sinds 1746. Onze beloning na de tractor was een glas koraalrode Schilcher Sekt, gevolgd door het langverwachte proefmoment….
Blauer wildbacher
Schilcher, dat is de naam van de wijn, maar ook het druivenras wordt ermee aangeduid. De officiële naam van het druivenras is echter blauer wildbacher. Meestal zijn wijnen die Schilcher heten donkerrosékleurig; hiermee is de streek bekend geworden. Er zijn echter ook rode wijnen van de blauer wildbacher, die dan Blauer Wildbacher heten. Op de herkomst van de blauer wildbacher wordt druk gestudeerd, maar zeker is dat hij een lange, eeuwenoude geschiedenis heeft. Een geschiedenis die mogelijk teruggaat tot de oude Kelten, vertelde Stefan Langmann ons. De Kelten deden hier al voor de komst van de Romeinen aan wijnbouw. Buiten het kleine gebiedje van circa 500 ha. tref je de blauer wildbacher niet aan. De druif geniet in Steiermark van de warme dagen, relatief hoge neerslag en bodems van gneiss en leisteen.
Complexiteit en concentratie
Totaal verrast – van de aangename soort – proefde ik de wijn. Complexiteit, fruit en mineraliteit trof ik in mijn glas aan. En ja, stevig zuur, maar lang niet zo zuur als ik had gedacht. Vroeger, zo vertelde Stefan, had Schilcher makkelijk 14 gram of meer zuur per liter. Nu is dat al lang niet meer zo, en moet je denken aan 8 à 9 gram. De moderne techniek en het vakmanschap van de wijnboeren heeft hier van een rustieke zure drank een mooie, moderne maar nog altijd zeer karakteristieke wijn weten te maken! De Schilcher Sekt bleek een heerlijke, verfrissende, volle, fruitige en krachtige mousserende rosé met enige complexiteit, veel concentratie en veel smaakintensiteit. In de stille Schilcher die we later proefden waren de zuren iets opvallender dan in de Sekt, maar nog steeds erg aangenaam en verfrissend. Beide wijnen waren erg zuiver en ‘schoon’ van smaak. Dat komt ongetwijfeld door zaken als de strakke hygiëne in de kelder van Langmann en het volledig ontstelen van de druiven, waardoor geen groene en stroeve tannines in de wijn terecht komen.
Inweking
De blauer wildbacher heeft een rode schil, maar gewoon wit vruchtvlees. De kleur van de rosé is afkomstig van de koude inweking van de geperste druiven in de most. De vergisting mag vervolgens pas starten als de schillen en het sap, na de koude inweking (maceratie), gescheiden zijn. Uiteraard gebeurt alles zeer reductief, dus zonder dat er zuurstof bij mag komen, om zoveel mogelijk fruitigheid in de Schilcher te behouden. Vergisting en lagering vindt plaats in roestvrijstalen tanks.
De Sekt wordt gemaakt met de methode Charmat: geen tweede gisting op fles maar in tank. Doordat de wijn dan minder intensief met de gistcellen in contact komt, behoudt de Sekt haar frisse en fruitige karakter!
Na een rondleiding door de kelders proefden we ook een rode Blauer Wildbacher. Deze geurde heerlijk naar aardbeien, bramen en bessen en smaakte soepel, friszuur en afgerond. Een tikje koel serveren, en je hebt een uitstekende begeleider van bijvoorbeeld worstschotels, koud vlees e.d.
Meer Schilchers
Op ons lunchadres, het gezellige Wirtshaus Jagawirt, proefde we nog twee wijnen van de blauer wildbacher: een Schilcher Frizzante van Klug en een ‘gewone’ Schilcher van Eduard Oswald. Beide ook zeer fris, zeer fruitig en heerlijk bij het eten. Gelukkig heb ik twee flessen mee kunnen nemen, want in Nederland is Schilcher niet te krijgen. Voor Schilcher zul je echt naar Steiermark moeten, maar dat is in het geheel geen straf!
Weinstrasse
Geïnteresseerden vinden meer informatie op de website van de Schilcherregion of van de SteierischerWein. Ter plekke kun je de Schilcher Weinstrasse volgen en vele festivals en evenementen bezoeken. Zoals overal in het gebied zijn veel wijnbedrijven tevens Buschenschank, waardoor het heel makkelijk is een fles wijn te combineren met eten. Doen! Waar het gebied precies ligt, kun je ook op deze Google Map zien, waar ik onze route op heb uitgezet.
