Het was het licht, de ietwat mystieke, soms bijna melancholieke najaarszon op de olijfbomen en op het glinsterende water van het meer. Het waren ook de gastvrije mensen, de gezellige terrassen waar net genoeg toeristen waren voor een genoeglijke sfeer, en het waren de heerlijke hapjes. En natuurlijk waren het de uitstekende wijnen die we op allerhande terrassen en in verschillende restaurants voorgezet kregen. We zijn namelijk een beetje verliefd geworden op het Gardameer, vooral de omgeving van het bergdorpje Albisano bij het havenplaatsje Torri del Benaco. We verbleven er onlangs vijf prachtige oktoberdagen!
Over de wijnen van dit gebied wil ik het hier vooral hebben. Want er is op vineus gebied ontzettend veel te ontdekken rondom het Lago di Garda. Ik kende de namen van DOC’s als Lugana, Bardolino, Valpolicella en Trentino, maar dat deze wijngebieden allemaal binnen één uur rijden van één van de meest toeristische meren van Europa lagen, daar had ik weinig besef van. Totdat we besloten na mijn bezoek aan de European Wine Bloggers Conference in Brescia een korte gezinsvakantie in Italië te plannen. Een verblijf aan het Gardameer lag het meest voor de hand: het meer ligt op slechts een uurtje rijden van Brescia.
Onderweg van Brescia naar ons appartement bij Torri del Benaco kwamen we al wijngaarden tegen. Allereerst die van de DOC Lugana, aan de zuidkant van het meer, waar witte wijnen van onder andere trebbiano vandaan komen. De plaatselijke variant van trebbiano heet dan ook trebbiano di Lugana en levert in de handen van een goede wijnmaker prima wijn. Dat kun je zelfs op de terrassen langs het meer ervaren! Bordje ham en worst erbij, stukjes brood en olijfolie, plekje in de zon en genieten maar. In Nederland is overigens uitstekende Lugana te krijgen. Mijn favoriet is vooralsnog Olivini, waarvan ik in Italië ook smakelijke bubbels heb geproefd.
Bardolino
Voorbij Peschiera del Garda reden we vervolgens door de uitlopers van de wijngaarden van de DOC Bardolino. Het gebied is genoemd naar het gelijknamige stadje aan de oostoever van het meer en strekt zich uit van Peschiera in het zuiden tot Torri del Benaco in het noorden. In het westen vormt het Gardameer zelf de grens, in het oosten is dat de snelweg van Modena naar de Brennerpas.
Bardolino zelf is een knus plaatsje dat in de zomer vergeven is van de toeristen, maar waar het in oktober goed toeven is. Het diffuse zonlicht op het water, een temperatuur van 16 ºC, zeilbootjes in de haven, winkels vol kleding, schoenen en tassen, en zonnige terrassen met glazen vrolijke oranje Spritz of warmrode Bardolino: wat wil een mens nog meer in zijn herfstvakantie?
De Strada del Vino van Bardolino leidt je langs een vijftigtal wijnboeren, waarvan er vele te bezoeken zijn. Verbouwde druiven zijn vooral corvina, molinara en rondinella voor rood, en garganega voor wit. Ook internationale druivenrassen als chardonnay en merlot staan aangeplant. Bovendien maken ze hier een zeer prettige rosé, Chiaretto (clairet). Vooral Roseri van Provenza beviel ons goed, op onze eerste avond in Trattoria Bell’Arivo aan de haven van Torri del Benaco. Zonnig en vrolijk, fruitig en toch droog, met veel citrus tonen en frisheid. Heerlijk verkwikkend na een lange dag reizen!
Zeni
Uiteraard bezochten we een producent: Zeni, een van de grotere huizen in het gebied, met een vermelding in de Gambero Rosso (in ieder geval in die van 2005, die we te leen hadden). Behalve een proeflokaal heeft Zeni ook een wijnmuseum, met een aardige collectie oude apparatuur, historische foto’s en uitleg over de wijnbouw (in het Italiaans!). De serie instapwijnen is gratis te proeven, maar voor een selectie van wat duurdere wijnen moet een paar euro neergelegd worden. We waren onder de indruk van de overall kwaliteit van de wijnen van Zeni, van hoog tot laag. Bardolino stond bij mij nog te boek als goedkope bulkwijn, maar de Marogne 2009 en de Costalago 2007 hebben gezorgd dat ik daar anders over denk. De Marogne is een Bardolino Classico, gemaakt van molinara, corvina en rondinella; de Costalago wordt aangeboden als IGT Veronese, aangezien er wat merlot en cabernet sauvignon bij de corvina zit. Deze laatste wijn kreeg 90 punten van Robert Parker; maar ook ons beviel hij goed, wat meestal niet het geval is bij wijnen met Parkerpunten.
Behalve uitstekend rood wordt bij Zeni ook wit gemaakt, onder andere van trebbiano en garganega, en natuurlijk Bardolino Chiaretto. Bovendien bezit het bedrijf wijngaarden in de DOC Valpolicella, waar dezelfde druiven aangeplant staan. Vooral onder de indruk waren we van de Recioto en de Ripasso, twee kanjers met stevige alcoholpercentages. De wijngaarden van Valpolicella beginnen – vanaf het meer gezien – aan de andere kant van de snelweg naar de Brennerpas en liggen noordelijk van Verona. We hebben het Valpolicellagebied niet bezocht, maar dat komt zeker een volgende keer! Vanaf een verblijfplaats aan het meer is het binnen een uurtje te bereiken.
Mousserende wijnen
Ben je op zoek naar kwaliteitsbubbels, dan kun je vanaf het Gardameer uiteraard ook Franciacorta bezoeken. Van Peschiera del Garda ben je in een half uurtje in Brescia, en vandaar rijd je dan in de richting van het Lago di Iseo. Maar dat is voor een ander blogje… Goede bubbels tref je tegenwoordig ook in Trentino, de zogenaamde Trentodoc. Ook dit is een gebied dat vanaf het Gardameer goed te bezoeken is. We doorkruisten het gebied op onze terugweg naar Nederland. Bij Affi verlaat je de wijngaarden van Bardolino en kom je de snelweg op, om vervolgens bijna tot aan de Brennerpas onafgebroken tussen de wijngaarden door te rijden. Ze liggen op de hellingen van de Dolomieten, links en rechts van de snelweg in het smalle dal, waar ook de rivier de Adige zich doorheen wurmt. En ze liggen soms tot op verbluffende hoogte, aan de voet van burchten of ruines waarvan je je afvraagt hoe die in het verleden in hemelsnaam gebouwd zijn. (Met veel bloed, zweet en tranen, letterlijk, vrees ik!) Ieder maar enigszins bruikbaar perceeltje wordt benut, je zag wijnstokken overal, tot op stroken land tussen de snelweg en de spoorlijn toe (daar zullen niet de beste wijnen vandaan komen…) In dit jaargetijde zijn de bladeren prachtig geel, bruin, groen en oranje van kleur, een adembenemend gezicht op sommige momenten. Vervolgens rijd je dan de wijngaarden van Alto Adige in, maar dan ben je alweer zo’n anderhalf uur onderweg van het Gardameer.
Heb je dan nog niet genoeg van alle wijn, en zijn alle andere leuke bezigheden rondom het Gardameer uitgeput, zoals (berg)wandelen, zeilen, kastelen bezoeken, een dagje Verona, lekker eten en zwemmen, dan zijn er nog Bianca di Custoza of zelfs Soave om te bezoeken.
Maar volgens mij heb je aan het bovenstaande meer dan genoeg voor diverse geweldige vakanties!
