In het zuidwesten van Spanje vormt de rivier de Guadiana enige tientallen kilometers lang de grens met Portugal. Aan de Portugese kant ligt Alentejo, aan de Spaanse kant Extremadura. Het wijngebied van Extremadura kreeg de benaming Ribera del Guadiana, en omvat zo’n 26.000 hectare. Net als in de Alentejo zijn de winters hier koud, de lentes kort en de zomers bloedheet en lang. Al eeuwen worden aan beide zijden van de rivier wijndruiven verbouwd, die dankzij die lange ontwikkeling aangepast zijn aan het klimaat en de omgeving. Desalnietemin besloot de autonome regering van Extremadura rond de eeuwwisseling voor de DO Ribera del Guadiana verder in te zetten op internationale druivenrassen, een trend die door de wijnboeren zelf al was ingezet eind van de twintigste eeuw. De aan het klimaat aangepaste druivenrassen dreigden te verdwijnen, waaronder de witte alarije.
Belangrijkste witte druif in de 15e eeuw
Het druivenras alarije wordt voor het eerst genoemd in 1448, in het Libro de Oficios van het klooster van Santa Maria de Guadalupe, nu een UNESCO Werelderfgoedsite. De druif heet dan al-aris, wat in het Arabisch ‘kruipende druivenstok’ betekent. Al aris gold in de vijftiende eeuw als dé belangrijkste witte druif van Extremadura. In de 21ste eeuw heeft onderzoek aangetoond het druivenras waarschijnlijk een kruising is van twee tafeldruiven en mogelijk zelfs verwant met pedro ximenez. Verwantschap met een van de vele malvasia’s is vaak aangenomen, maar dit lijkt door recent DNA-onderzoek achterhaald te zijn. Alarije is bovendien dezelfde druif als subirat parent uit Catalonië, waar hij toegestaan is in de blend van cava.
Coloma
In 1966 richtte José Felix Coloma de gelijknamige bodega in Extremadura op, pal aan de Portugese grens. Inmiddels hebben zijn drie kinderen het bedrijf overgenomen en sinds 1997 is Amelia de wijnmaakster en verantwoordelijk voor de wijngaarden en het werk in de bodega. Ze wordt bijgestaan door wijnmaker Pedro Cuadrado. Zus Helena is de manager, broer Felix ondersteunt de export. De circa 50 hectare wijngaarden van het bedrijf liggen op zo’n 300 meter hoogte.
Zoektocht naar alarije
Toen Amelia Coloma het stokje van haar vader overnam, was er vrijwel niets over van dé witte druif van Extremadura. Amelia deed 10 jaar lang onderzoek op oude percelen, nam talloze monsters van oude stokken en bepaalde met behulp van DNA-analyses welke stokken op deze gemengd aangeplante percelen alarije waren. Met deze stokken kweekte ze verder, en in 2007 plantte Amelia de eerste eigen wijngaard met alarije aan. Inmiddels beslaat de aanplant bij Coloma zo’n 2,5 hectare. Naast alarije focust Amelia zich zoveel mogelijk op wijnen van druiven met een langere geschiedenis in Extremadura, waaronder garnacha tintorera, een druif met rood vruchtvlees, die elders bekend staat als alicante bouchet. (Meer hierover in een artikel over de wijnen van La Mancha.)
Alarije proeven
Dankzij Granada Wijnen kon ik onlangs een fles van de Alarije 2019 van Coloma proeven. Sinds kort haalt het bedrijf deze wijn naar Nederland. We proefden de witte wijn op een vrijdagmiddag en schonken hem daarna bij een gerecht met gebakken gnocchi, courgette, tuinbonen en kip in roomsaus. En waren blij dat we na een lange tijd weer eens een bijzondere wijn mochten proeven! Wat een mooi glas wijn was dit. Bleek groengeel van kleur, met een aromatische neus die wel wat aan verdejo deed denken. Maar subtieler, minder expliciet. We bespeurden grapefruit, wat anijs en wat notige tonen. Denk aan amandelen, groene walnoten. In de mond prikkelend en fris, met een iets notige, vrij lange afdronk, waarin opnieuw de anijs en de amandeltjes naar voren kwamen. Mooi slanke zuren, met een licht bittertje aan het slot.
De alarije wordt bij Coloma ’s nachts geoogst, om zijn frisheid te bewaren, en krijgt een koude inweking op 7 tot 10 °C. De wijn combineerde uitstekend bij de gnocchi en groenten met kip in roomsaus, maar smaakte als apertief ook uitstekend. Echt een vrijdagmiddagwijn, om alle gepieker en gedoe van de werkweek achter je laten en het weekend fris en verkwikt te beginnen! En dat kunnen we af en toe wel gebruiken, in deze coronatijden.
De Alarije 2019 van Coloma is voor € 12,50 te koop bij Granada Wijnen.
