Vrijdag viel het in de bus, het nieuwe boekje van Hans Melissen over kaas en wijn. Met opdracht voorin: Voor Mariëlla, ter inspiratie. En dat heeft gewerkt! Nog diezelfde dag heb ik het ademloos doorgenomen en er zeker inspiratie uit gehaald.
Riesling Auslese met kaas
Er lag een fles 1992 Riesling Auslese Herxheimer Honingsack van Weingut Gabel (Pfalz) klaar, en daar hebben we wat lekkere kaas bij uitgezocht. Hans Melissen suggereerde onder andere Morbier en Munster bij Riesling met zoet. Beide hebben we gekocht bij Stalenhoef op de Twijnstraat, en zaterdagavond als avondmaaltijd met wat lekker brood, een lichte salade en wat droge Spaanse worst genuttigd.
Wat een heerlijke combinatie was dat. De Riesling Auslese, 17 jaar oud, had in de neus de traditionele rijpingstonen van petroleum, in de mond een volle, notige smaak, bijna een tawny port zonder het hoge alcoholpercentage. Nico vond de Auslese iets over zijn top en had hem liever wat jonger geproefd. Ik vond de wijn echter geweldig, en zeker bij de Munster en de Morbier. Dat een 17 jaar oude wijn nog zo kan smaken is altijd weer een wondertje.
Festijn van kaas en wijn
Melissen begint zijn boek Het festijn van kaas & wijn met een leuke analogie over de relatie wijn en kaas. Hij beschrijft het huwelijk van een oom en tante, die regelmatig ruzie zoeken, maar toch ook niet zonder elkaar kunnen. Zo is het met wijn en kaas ook: het lijkt af en toe een helse relatie, maar even later is het weer een match made in heaven. Na de inleiding volgen diverse suggesties voor de combinatie wijn en kaas van koemelk, daarna voor wijn en kaas van geiten- en schapenmelk. Een volgend deel is gewijd aan bekende chefs in Nederland, die hun ideale combinatie van kaas en wijn geven. Tot slot is er een handige index op soort wijn, waarachter dan de passende kazen gegeven worden.
De fotografie is prachtig, de opmaak doeltreffend en passend. Kortom: het ideale feestdagencadeau, al is dat natuurlijk weer erg cliché om op te merken. Maar het is gewoon wel zo.
Kaas in wijn
Ik wil nog even twee opvallende historische citaten rondom kaas en wijn kwijt. Wie er meer over weet, wordt van harte uitgenodigd te reageren! Recent constateerde Lizet Kruyff dat men in de Middeleeuwen, in noordelijke streken, boter toevoegde aan wijn. Zij las deze opmerking in het boek Manger aux Moyen Age van Bruno Laurioux. We zijn er samen nog niet helemaal achter waarom nu boter aan wijn werd toegevoegd.
In het recente nummer van het Nederlandse Slow Food Magazine staat een artikel over de geschiedenis van kaas. Daarin wordt opgemerkt dat de belegeraars van Troje geraspte kaas aan hun wijn toevoegden! Geraspte kaas, boter: het effect zal vergelijkbaar zijn! Waarom deden ze dat? Wat was het effect? Lizet en ik horen het graag.
Hans Melissen, Het Festijn van Kaas & Wijn, € 8,95.
Lizet Kruyff zegt
Mariëlla, ik zou er de Ilias op nieuw op moeten nalezen, zonder originele bron vind ik dit soort opmerkingen te onnauwkeurig. Geraspte kaas? In Troje bij het beleg? Wat voor wijn? Wanneer en hoe gedronken? Eerst (bron) zien, dan geloven. En dan bedoel ik niet het verhaal in het blad van Slow Food, want daar staan vaak meer geschiedenissen in dan feiten. Helaas.
Anonymous zegt
De boter in de wijn:
Daar zou volgens mij een hele simpele verklaring voor kunnen zijn: in Toscane ken ik boeren die als extra wat wijnstokken hebben. Deze wijn is niet voor de handel maar voor thuisgebruik. De wijn gaat in grote flessen en die worden niet met een grote kurk afgesloten, maar met een laagje olie, om oxidatie te voorkomen.
Met een handige beweging floept de boer(in) de olie eraf, als deze gaat schenken.
In plaats van olie konden anderen natuurlijk gesmolten boter gebruiken.
Hans Melissen
Lizet Kruyff zegt
de gesmolten boter ging door het bier en de wijn als 'verbetering' of 'versterking' vrees ik….