Kennismaking met Griekse wijnen

Uit het land waaraan Europa zijn wijnbouw aan te danken heeft, importeert Nederland jaarlijks slechts 0,4%. En toch komen er uit Griekenland sinds twee decennia mooie en ook betaalbare wijnen. Waar dat aan ligt? Volgens Theo Aridjis, wiens importfirma al sinds 1926 actief is op de Nederlandse markt, zijn er diverse factoren voor aan te wijzen. De grote gemene deler van veel van die factoren is ‘slecht imago’. Dat imago is echter gebaseerd op lang achterhaalde feiten.

Neem bijvoorbeeld het geknoei met most uit de jaren zestig: Griekse gistende most werd in Nederland in bulk geïmporteerd. Deze most was vooral bedoeld voor goedkope zoete ‘kruidenierswijntjes’. Bij de douane werd slechts accijns betaald over 12% alcohol. De most kon echter rustig doorgisten bij Nederlandse wijnbedrijven, waardoor er wijnen met 13-14% alcohol ontstonden. De accijns over de resterende procenten alcohol werd mooi ontdoken! Het zou enige jaren duren voor de douaneautoriteiten achter deze praktijken kwamen….
Of neem retsina: nog altijd zijn er wijnschrijvers die in iedere Griekse wijn een ‘hint van hars’ menen te ontdekken, want ja, ‘Griekse wijn, dat is toch alleen retsina….’.
En dan zijn er de Griekse restaurants in Nederland: die verkopen liever bulkwijn uit een karafje, waarop ze meer winst kunnen maken, dan een goede fles wijn uit eigen land. Komt nog bij dat de Grieken zelf geen echte wijn-spijscultuur hebben: bij het eten wordt gewoon de wijn geschonken die toevallig voorradig is. (Of dat elders, bijvoorbeeld in Nederland, heel veel anders is bij veel wijndrinkers, vraag ik me af.)

Griekse wijnbouw heeft een geschiedenis van duizenden jaren. Philippus, de vader van Alexander de Grote, heeft het bijvoorbeeld al over de Xynómavro, en de Romeinen danken hún wijnbouw volledig aan de handelscontacten met de Griekse stadsstaten. De eerste wijnranken op Franse bodem zijn geplant door Griekse kolonisten, geen Romeinse!
Griekenland heeft echter de pech gehad vanaf 1456 tot 1830 onderdeel te hebben uitgemaakt van het Ottomaanse rijk. Turken maakten de dienst uit, met alle gevolgen voor de alcoholconsumptie en wijnproductie van dien. Het was wederom de phylloxeracrisis die ervoor zorgde dat er in Griekenland weer enige wijnbouw van betekenis ontstond: West-Europa had behoefte aan wijn, veel wijn, en richtte zijn blik steeds verder naar het oosten.
De echte kwaliteitsomslag vond plaats in de jaren tachtig en negentig van de 20ste eeuw, daarbij een stevig handje geholpen door EU-subsidies (waar heb ik dat eerder gehoord….).

Omdat Griekenland in de lessen van de Wijnacademie steeds meer moest wijken voor landen als Italië en Spanje, is dit jaar voor het eerst in overleg tussen de firma Aridjis en de opleiding besloten een ‘externe’ les te organiseren. De excursie was facultatief en bij de importeur aan huis. In twee groepen van circa 25 personen maakten we vervolgens in het geacclimatiseerde pakhuis in Overvecht-Noord kennis met negen interessante wijnen. En eerlijk is eerlijk, de meesten waren danig onder de indruk van de geboden kwaliteit. Theo Aridjis had ons vooral wijnen van authentieke druivenrassen voorgezet, waarmee we anders zelden of nooit kennisgemaakt zouden hebben.
Zelf was ik het meest verrast door de frisse en boeiende witte wijnen. Van de rode heb ik in afgelopen jaren een enkele keer wel al goede representanten geproefd, onder andere bij een Grieks restaurant in Dordrecht dat wél een goede wijnkaart had. Grote favoriet was een wijn van Santorini, het vulkanische eilandje in de Egeïsche Zee. De Assyrtiko Barrel 2006 van Sigales geurde heerlijk naar citrusfruit, onder andere mandarijn. Bovendien was vooral de uitstekende balans tussen het hout van de opvoeding en het fruit erg opvallend. Een heerlijke, complexe wijn met een ellenlange afdronk, die vooral bij het eten tot zijn recht zal komen.
Maar ook de Ilios Athiri 2006 van de firma CAIR op Rhodos, speciaal gemaakt voor toeristen, mocht er zijn, evenals de Moschofilero van Skouras op Argos. Bijna al deze witte wijnen hadden een verbluffend lange afdronk. De witte wijn-selectie werd afgesloten met een wijn die nostalgische herinneringen bij me opriep: in de eerste jaren van ons huwelijk dronken we op Samos vele malen de voorloper van de droge Samena Golden, gemaakt van muscat à petits grains. Sinds 15 jaar maakt de plaatselijke coöperatie de beste Samena, een sappige en zomerse wijn. De zon ging een beetje schijnen op die druilerige maandagmiddag.

Bij de rode wijnen wordt behalve met authentieke rassen ook gewerkt met de in de 19e eeuw overal aangeplante cabernet sauvignon. We proefden bij Aridjis een pittige en aangename rosé van cabernet sauvignon, gemaakt door de firma Lazaridis in Drama, in Noord-Macedonië. Van de firma Tsantali tenslotte stonden een Naoussa Reserve van xynomavro, een Rapsani Reserve van xynomavro, krassato en stavrato en een Metochi Chromitsa op tafel. De firma Tsantali wist de monniken op berg Athos te bewegen land voor wijnbouw te verkopen en maakt daar nu de mooie Metochi Chromitsa, gemaakt van limnio en cabernet sauvignon. Aangezien de limnio op de cabernet sauvignon lijkt, had de wijn een hoog ‘Bordeaux’-gehalte.

Ik prijs me gelukkig dat ik ook in de toekomst de Griekse wijnen onder handbereik heb: Aridjis kan ik op de fiets makkelijk bereiken. De meeste anderen hebben dat geluk niet, en dat was ook te zien aan de verkopen na afloop. De Griekse wijnen hebben er weer een aantal liefhebbers bij!