Hij kon het prachtig vertellen, en we hingen aan zijn lippen. Na een stevige wandeling over de Kalmthoutse Heide waren we aangekomen bij Domaine de Brabantse Wal, aan de rand van Ossendrecht. Voor ons strekte zich 4500 wijnstokken uit, wij namen plaats in een knusse partytent. Op tafel stonden aspergesoep, maaltijdsalades met asperges, brood en wijn. Voor die wijn waren we gekomen, al was ook de prachtige wandeling naar de wijngaard een belangrijk onderdeel van de dag. Voordat we echter volop van de wijn en het eten konden gaan genieten, nam Paul Bosse, eigenaar en oprichter van Domaine de Brabantse Wal, ons mee naar hoe het allemaal begon.
Inspiratie uit Zeeland
In 2009 zat Paul op een zonnig terras in Zeeland en liet zich een glas wijn goed smaken. Het bleek er eentje van de Kleine Schorre, Zeelands bekendste wijngaard en bovendien een van de beste van Nederland. En Paul was verkocht. Dat wilde hij ook: zelf een wijngaard beginnen, en zijn eigen wijn gaan maken. Gelukkig beschikte hij over een huis met een grote tuin en achter die tuin een flinke lap bos. Productiebos, lange rechte stammetjes ooit aangelegd door de Staatsmijnen, om hout voor de mijnschachten. Maar nu dus niet meer in gebruik, en al een tijdje was Paul aan het denken wat hij met dat bos zou doen. Wonder boven wonder kwam de toestemming om de bomen te rooien binnen een week na aanvraag. Paul huurde grote machines die de dennen rooiden en het hout afvoerden. Dat ging met gesloten beurzen: het hout betaalde voor de arbeid. Nu moest de grond wijnstok-geschikt gemaakt worden. Zijn bosje lag op de rand van de Brabantse Wal, een verhoging in het landschap die zich van Bergen op Zoom uitstrekt naar de Belgische grens. Die Wal (of Zoom) bestaat uit zandgronden en aan de westelijke voet ligt zeeklei. Paul woont precies waar het zand overgaat in de zeeklei; bovendien had het dennenbos de grond uitgeput. Een beetje bemesting was dus welkom. Ook 120 ton stalmest bleek binnen no time geregeld, dankzij onze mestoverschotten. Het uitrijden van die mest werd opnieuw uitbesteed, want ga maar eens 120 ton stront met je schepje verspreiden. Nee dus.
Een klein wonder
Om een lang verhaal kort te maken: in 2012 was de grond zover dat de stokken geplant konden worden. Advies over de keuze van de druivenrassen kwam van Stan Beurskens. Die raadde aan niet de geplande twintig verschillende soorten aan te schaffen, maar zich te concentreren op slechts drie rassen: souvignier gris, johanniter en solaris. Dan kon Domaine de Brabantse Wal wijnen gaan maken die pasten bij de asperges uit de streek.
Hoewel hij heel goed wist dat je het beter niet kon doen, liet Paul van de druiven die in 2013 aan de stokken kwamen door een kennis toch wijn maken. Slechts tien flessen leverde dat op, en naar later bleek de naam van een van zijn wijnen. Hij liet de wijn namelijk meedoen aan een wijnkeuring van de Brabantse Wijnbouwers. In het keuringsrapport stond dat deze wijn een klein wonder was, gezien de jonge stokken en de eerste oogst. Toen er in 2014 261 flessen Souvignier Gris van zijn druiven gemaakt werden, door de oenologen van Stan Beurskens’ Sint Martinus, noemde Paul die wijn vol trots Klein Wonder. Op de Wijnkeuring van de Lage Landen van 2015 (notabene de keuring waar ik zelf ben gaan kijken), ontving Klein Wonder 2014 een bronzen medaille. Oktober 2015 mocht een mooie oogst van 2.400 flessen in de boeken geschreven worden: 900 flessen Groot Geluk, een blend van Johanniter en Solaris, en 1.500 flessen Klein Wonder, de pure Souvignier Gris. In 2016 won Klein Wonder een zilveren medaille op de Wijnkeuring van de Lage Landen; Groot Geluk was goed voor brons.
Van de 1 hectare wijngaard van Domaine de Brabantse Wal zullen in de toekomst zo’n 5.000 flessen gaan komen, al naar gelang het jaar. Meer hoeft niet van Paul. Wel wil hij zelf een deel gaan vinifiëren, om ook het wijnmaken in de vingers te krijgen. Al geeft hij ook toe dat hij het werk in de wijngaard het leukste vindt, en dat je als wijnboer niet alles écht goed kunt doen. En de wijngaard blijft wel voor erbij. Het geld wordt elders verdiend.
Uitstekende ambassadeurs
Paul’s verhaal viel goed bij de aanwezigen, evenals zijn wijnen. Voor sommigen was het de eerste kennismaking met Nederlandse wijn. Dankzij Klein Wonder en Groot Geluk zijn ze blijvend geïnteresseerd, want Paul’s twee wijnen blijken uitstekende ambassadeurs van de Nederlandse wijnbouw. De Groot Geluk 2016 is mild en rond, met sappige zuren en een minimaal fruitzoetje, dat een groot publiek zal aanspreken. Dat zoetje is dankzij de Solaris, die Paul heeft aan geplant om in ieder geval zeker te zijn van druiven met voldoende suikers. Een apéritiefwijn, maar ook bij de aspergesoep een lekkere combinatie. Klein Wonder 2015 is wat strenger; in de Souvignier Gris is kruidigheid en pit te proeven, naast sappige en frisse zuren. Echt een wijn voor bij het eten, bijvoorbeeld de smakelijke aspergesalades (asperges van de buurman) met zalm of met ei die op tafel stonden.
De wandeling terug over de Kalmthoutse Heide werd opgevrolijkt door af en toe wat gerinkel. Het waren de flessen die in de rugzakken van de wandelaars zachtjes tegen elkaar tikten. Een beter compliment kan Domaine de Brabantse Wal zich niet wensen.
De wandeling over de Kalmthoutse Heide naar Domaine de Brabantse Wal werd georganiseerd door Els Groot. Voor deze en andere excursies naar Nederlandse wijngaarden, kijk op haar website Els Groot WijnWorkshops.
