Mijn tafelgenoot was uiterst verbaasd: witte wijn uit een groot glas, rode wijn uit een kleintje? Dat klopte toch niet? Toch was dat de uitslag van de glazenproeverij die Royal Leerdam in samenwerking met Barbara Verbeeks Wijntheater onlangs organiseerde. Terwijl wij allemaal opgevoed zijn met deze basiskennis – witte wijnglazen zijn kleiner dan rode wijnglazen – en vele glasserviezen ook van dit idee uitgaan, probeert Royal Leerdam nu met de sinds dit voorjaar op de markt zijnde Experts’ Collection een nieuwe weg in te slaan. Eentje die overigens ook al door diverse andere glashuizen wordt bewandeld, zoals bijvoorbeeld Riedel. Maar daar kreeg ieder druivenras zo ongeveer zijn eigen glas. Verbeek en Royal Leerdam houden het bij een serie van vijf, waarbij één glas niet voor een druivenras maar voor een type wijn staat.
Ruim een jaar geleden benaderde Royal Leerdam Barbara met de vraag het perfecte wijnglas te ontwerpen. Zij kwam uiteindelijk niet met één, maar met vijf glazen. Hoewel ze ervan overtuigd is dat ieder druivenras inderdaad een eigen glas verdient, besefte ze dat de gemiddelde Nederlandse wijndrinker maar een beperkt aantal wijnen van een beperkt aantal druivenrassen drinkt. Deze verdeelde ze over vijf types: Licht & Fris, Fruitig & Soepel, Vol & Rijp, Krachtig & Kruidig en tot slot Mousserend. Op basis van deze vijf wijnkarakters ontwierp ze samen met Royal Leerdam vijf nieuwe glazen. Onder één bepaald type kunnen daarbij zowel witte als rode wijnen vallen. Onder Fruitig & Soepel vallen onder andere Merlot én Chardonnay zonder houtrijping.
Tijdens de glasproeverij kwam de Argentijnse Viognier vervolgens het meest tot zijn recht in een glas voor Vol & Rijp, terwijl de Merlot beter uitkwam in een kleiner glas. Welk glas precies, daarover verschilden de meningen: zelf prefereerde ik het Licht & Fris-glas, Barbara had de wijn bedoeld voor het Fruitig & Soepel glas. Maar beide waren in ieder geval kleiner en anders van vorm dan het Vol & Rijp-glas.
Meest opvallende onderdeel van de proeverij was echter de ervaring met een Luxemburgse crémant. Deze werd geschonken in zowel een traditionele flûte als in een nieuw, door Barbara ontworpen coupe. ‘Een mousserende wijn mag echt niet meer in een flûte’, stelt Barbara, ‘maar moet je uit een kleine lady coupe drinken. Dat is revolutionair, maar ook volkomen logisch. Aangezien je neus er ook in past, kun je met een lady coupe veel meer ruiken.’ Vandaar dat het glas is opengegooid en eleganter is gemaakt. Verder is de bolle mondrand, het gebrande ronde randje aan de bovenkant van een wijnglas, vervangen door een laser gesneden fijne rand.
De glasproeverij was kort, en werd buiten op de Lingedijk gehouden, in een open tent. Heel erg goed proeven lukte daar niet, maar aangezien de aanwezigen een doosje met coupes mee naar huis kregen, ga ik het experiment zeker nog eens herhalen. En dan pak ik gelijk al die oude champagne-coupes erbij, om eens te kijken hoe bubbels daar uit smaken. Grote verschil met de nieuw door Barbara ontworpen coupe is in ieder geval dat die naar binnen toe loopt boven de bolling, terwijl oudere coupes juist na de bolling even breed blijven.
De glasproeverij werd voorafgegaan door een bezoek aan de productielijnen van Royal Leerdam. Een bijzondere en spannende ervaring! Loeiende ovens, ratelende banden, vlammen, vuur, glasscherven. Geen omgeving om rustig op je gemak rond te lopen. (Wat overigens al niet lukte vanwege de twee maten te grote veiligheidsschoenen en een knellende veiligheidsbril.) En dan te bedenken dat het proces 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaat. Hoofdzakelijk glazen met voet voor wijnconsumptie worden er gemaakt, onder eigen naam maar ook voor winkels als Ikea of Xenos. Meer dan 150 miljoen glazen komen er jaarlijks van de band, waarbij meer dan 90% bestemd is voor export.
Proeverij en bezoek vonden plaats in het kader van 250 jaar glas in Leerdam: in 1765 werd er voor het eerste glas vervaardigd in dit plaatsje aan de Linge. NV Nederlandsche Glasfabriek Leerdam dateert van 1878. Bekendste ontwerper is ongetwijfeld A.D. Copier, die ook tekende voor hét standaard wijnglas van Nederland, het Gilde-glas (1930). En nu is er dan de Experts’ Collection. Tijdens diverse evenementen zal de glaslijn verder geïntroduceerd worden: Perswijn Select op 25 oktober in Amsterdam en het Wine Weekend op 21 en 22 november in Rijswijk bijvoorbeeld.
