Het meest revolutionaire wijnland van de oude wereld: zo omschreef Rudolf Nipius Spanje, het land dat in de negende les van de vinologenopleiding 2007-2008 centraal stond. In vliegende vaart maakten we kennis met geschiedenis, wijnstreken, wijnstijlen én wijnen van dit sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw ‘nieuwe’ wijnland. Van de Romeinen, die wijnterrassen aanlegden in wat nu Priorato en Terra Alta is, via de middeleeuwse zoete wijnen van het diepe zuiden, langs de Engelse liefde voor ‘sack’ (sherry) en de 19e-eeuwse aristocraten die hun kansen zagen na de phylloxeracrisis, naar de val van Franco en de toetreding tot de EU: Spaanse (wijn)geschiedenis in a nutshell. Het verhaal eindigt, of begint misschien wel, uiteindelijk bij aanzienlijke EU-subsidies waarmee de Spaanse wijnbouw in de 21ste eeuw heeft kunnen worden wat ze nu is: het spannendste wijnland van Europa. Anno 2008 heeft Spanje nog steeds het grootste wijngaardareaal van de wereld, 1.2 miljoen ha. In productievolume staat het land echter derde op de wereldranglijst, omdat grote delen van het binnenland beplant zijn met wijngaarden met een zeer laag rendement, onder andere vanwege de droogte en de traditionele bushvines, die alleen maar handmatig gesnoeid en geoogst kunnen worden.
Spanje is anno 2008 onder andere de bodega van Marques de Riscal, ontworpen door architect Calatrava, of de Albariño’s van Martin Codax. De Amerikaanse wijngigant Gallo wilde van Martin Codax wel Albariño importeren, onder voorwaarde dat het bedrijf ook Rioja leverde. Nu had Martin Codax helemaal geen wijngaarden in Rioja, maar stuurde er een aantal wijnmakers heen om er de gevraagde Rioja te gaan maken. Amerikanen maken nu kennis met top-Albariño’s dankzij ‘ingehuurde’ Rioja.
De diversiteit en het revolutionaire karakter van Spanje als wijnland konden we natuurlijk het beste leren kennen door te proeven. En we hebben weer ‘genoten’ (ondanks dat we dat officieel niet mogen zeggen, hebben de meeste docenten daar gelukkig een andere mening over). We begonnen met twee prachtige rosado’s uit respectievelijk Penedes en Somontano. Vooral die uit het laatste gebied vond ik spannend: een heerlijke rosé, strak, fris, kruidig, echt een wijn uit een koeler klimaat dan we van Spanje gewend zijn.
Uit de Rias Baixas proefden we natuurlijk Albariño, van Martin Codax; de Pe Redondo is voortgekomen uit een experiment waarbij de jonge wijn twee maanden sur lie – op zijn gist – heeft gelegen en daardoor een veel grotere smaakconcentratie heeft gekregen. Geen typische Albariño, wel een mooie!
Uit Bierzo kwam een mooie wijn van de mencia-druif, ook gemaakt door Martin Codax (Quatro Pasos 2005). Een eerdere ervaring van de mencia was mij minder bevallen; dit exemplaar met zijn hoge zuren, pittige frisheid en geur van donkerrood fruit en schuimblok was een stuk beter.
Van de hoogvlakten van Castillië en Léon, waar het bloedheet is en waar miljoenen liter supermarktwijn vandaag komen, proefden we twee goedgemaakte exemplaren van dat soort. Zowel de huiswijn van de Mitra (Mon Domaine, 100% tempranillo) als de Finca la Carrasca (100% syrah, 3 maanden Frans eiken) kosten in de winkel slechts 4 euro. De meningen erover waren verdeeld. Er waren geluiden als: ‘Nu weet ik waarom we aan Spanje maar één les besteden’, maar ook ‘Nou, hier lust ik in een café best een glas van. Veel beter dan de gemiddelde caféplonk.’
Om de mond te verfrissen miste uiteraard een glas Fino sherry niet, om daarna door te gaan naar grote wijnen uit Terra Alta, Rioja, Rueda en Ribero del Duero. Vooral illustratief was de witte Rioja Gran Reserva Capellania van Marques de Murrietta: eentje van de absoluut oude stempel, gemaakt van 100% viura, met de geur van hout, flor, lichte oxidatie ….. (Er volgden vele verschillende beschrijvingen, maar eigenlijk is deze geur niet in woorden te vangen. Eenmaal geroken, vergeet je hem niet meer.)
Voordat we met een tanninebom uit Ribero del Duero eindigden (NIUS, 2004) mochten we nog even genieten van een prachtige Verdejo (2006 DO Rueda Veracruz). Bij Verdejo denk je heel snel aan een Sauvignon Blanc, maar de wijn is meestal voller, heeft meer citrus (grapefruit) in de neus en de smaak, naast bananensnoepjes en andere tropische indrukken. Deze wijn is uitverkozen door de KLM om in de World Business Class geschonken te worden. De wijn zit zo hoog in zijn zuren dat hij op 10.000 meter hoogte toch nog vol en fris overkomt: op een dergelijke hoogte zwakken de zuren af en worden tannines sterker.
Na deze middag vroeg ik me af: waarom gaat de studiereis eigenlijk naar Bordeaux, en niet naar Spanje? In dat land is werkelijk voor elk wat wils te beleven, tegenwoordig!
Foto: Bodega van Marques de Riscal ontworpen door Calatrava. Foto afkomstig van Urbanity.es.
