Het is gelukt. Twee jaar geleden schreef ik dat ik graag marouvas wilde proeven, een traditionele wijn van Kreta. En in juni dit jaar nipten we van een glaasje van deze bruinrode wijn bij taverna Marouvas in Vamos, een mooi dorp niet ver van Chania. Een taverna met zo’n naam moest het wel op de kaart hebben staan, zo redeneerden we, en zo was het ook. Terwijl de bouzouki-speler live Griekse klassiekers speelde, maakten wij dan kennis met deze bijzondere, sherry-achtige wijn. Griekser kon het niet worden.
Ik schrijf nu wel sherry-achtig, maar eigenlijk deed de wijn ons meer aan madeira denken. Geen flor-karakter, en meer het notige en de net iets zoetere tonen van een kwalitatieve generieke madeira van tinta negra. Marouvas is overigens niet versterkt, zoals sherry en madeira dat wel zijn. Marouvas werd vroeger door iedereen gemaakt, voor eigen consumptie. Je vulde een vat met overrijpe druiven, liet alles een paar dagen inweken, goot de gistende most in grote vaten van zo’n 500 tot 600 liter en liet het dan 4 tot 5 jaar staan, totdat je wijn de juiste smaak had. Sommigen vulden het het vat jaarlijks bij, anderen niet (de berichten spreken elkaar een beetje tegen, waarschijnlijk had iedereen zo zijn eigen aanpak). Zo ontstond een alcoholische wijn met oxidatieve tonen. Onze marouvas in Taverna Marouvas was droog en notig met tonen van honing en vormde een mooie afsluiting van de maaltijd. Bij krachtige vleesgerechten (geit, wild zwijn) zie ik dit ook wel als combinatie. (Helaas vergeten te vragen naar de maker, moeten we wéér terug… ).
Marouvas wordt gemaakt van het druivenras romeiko, dat hoofdzakelijk voorkomt in de regio Chania, in het oosten van Kreta. De naam schijnt te komen van het woord ‘romios’ of ‘romioi’, in de Turkse tijd een aanduiding voor de Griekse bevolking van het eiland, en verwijzing naar het Oost-Romeinse Rijk, dat tot 1453 bleef bestaan. Of dit helemaal klopt weet ik niet; het Byzantijnse deel van Griekenland heette vóór de Turkse tijd in de middeleeuwen al Romania, vandaar de wijnnaam ‘romeni’ die we in bronnen in Nederland en Engeland (als romney) aantreffen. Romeni was een zoete wijn die afkomstig was van de Peloponessos en geëxporteerd werd via de havenstad die nu Nafplion heet.
Hoe het ook zei, momenteel wordt er op Kreta door diverse wijnmakers geëxperimenteerd met dit bijzondere druivenras. Marouvas is niet een stijl met toekomst op de markt, helaas, dus wordt er druk gezocht naar wat romeiko dan wel kan leveren. Master of Wine Konstantinos Lazarakis noemt romeiko de palomino van Griekenland: een druif met problemen in het produceren van moderne wijnstijlen, maar waarvan mogelijk prima wijnen gemaakt kunnen worden waarbij het wijnmaakproces of de oudering net zo belangrijk zijn als het karakter van de druif.
En dus hebben wij op Kreta naast de marouvas een mousserende wijn, een blanc de noir, een zoete wijn en een orange wijn van romeiko geproefd. Romeiko heeft rode schillen, maar vaak blijven er veel druifjes groen van kleur, zo vertelde Antonis Dourakis ons twee jaar geleden tijdens een eerder bezoek aan Kreta. Hierdoor is van de wijn vrij makelijk een blanc de noir te maken, wat Dourakis dan ook met succes doet. Over zijn Apus noteerde ik dit jaar: aromatisch, peer, erg rijp fruit, perzik/abrikoos; vol, veel body, mooie zuren, fris, tikje tannines, iets kort in afdronk, drogend, amandeltonen. Een zeer originele en fijne zomerwijn. Een andere succesvolle wijn in deze stijl is de Nostos van Manoussakis, met tonen van caramel, vanille in de neus en een lichte toets van abrikoos in de mond. Een heerlijke en verrassende wijn, die je bovendien snel nog even mee naar huis kunt nemen vanaf de taxfree shop op het vliegveld van Heraklion. (En in Nederland bij Anderewijn.nl kunt bestellen, ontdekte ik onlangs.)
Deze bijzondere kleurvariatie in de bessen zorgt er ook voor dat een wijn met wat langere schilweking eerder bruinig dan donkerrood wordt, reden waarom Dourakis zijn moderne verse van marouvas, die hij gewoon Romeiko noemt, ook wel als ‘orange wine’ omschrijft. En zo smaakt hij eerlijk gezegd ook; het notige karakter dat ook in de marouvas tot uiting komt, is in deze modern gemaakt Romeiko met enige dagen schilweking sterk aanwezig. Wat mij betreft is deze moderne stijl, die qua smaak in ieder geval dicht tegen de marouvas aanzit, de beste Romeiko die ik heb geproefd op Kreta. Ook Lazarakis merkte in 2018 in zijn boek The Wines of Greece al op dat als er maker is die een succesvolle nieuwe stijl marouvas kan leveren, dit Dourakis is.
De mousserende Romeiko van Dourakis is een prettige terrasbubbel, die zo op vakantie een vrolijke noot geeft. Drink hem vooral ter plekke, lekker op het terras bij wat hapjes, want ik vermoed dat de wijn tegenover vele andere mousserende wijnen van Europa iets te weinig finesse heeft; vooral de milde zuren breken de wijn op.
Voor wie naar Kreta gaat en op zoek is naar unieke en elders onvindbare wijnen: ga op ontdekkingsreis naar de romeiko!
