Terwijl het bericht komt dat de wijnen de alcoholische fermentatie hebben afgerond en de Chardonnay aan de malolactische gisting begint, denk ik weer even terug aan een paar mooie oogstdagen die ik meemaakte dit seizoen. Want op veel plaatsen in de wereld kun je helpen met druiven oogsten. Maar op geen plaats ter wereld was het dit jaar wat mij betreft zo bijzonder als de oogst in ons eigen Oosterhout in Noord-Brabant, bij de zusters Norbertinessen van Sint-Catharinadal. Tussen 2 en 9 oktober werden hier voor de allereerste keer de druiven binnengehaald door een groot team van vrijwilligers. De zusters zelf kwamen regelmatig even kijken, want uiteindelijk oogstten wij voor hun toekomst.
Begin 2015 gingen op de voormalige maisvelden van dit prachtige en historische kloostercomplex de eerste stokken de grond in, op in totaal 8,5 hectare: pinot blanc, pinot gris, auxerrois, chardonnay, pinot noir en gamay. Dit oogstseizoen waren die stokken dus nog slechts 2 jaar oud, volgens alle lesboeken te jong om wijn van te maken. Dat dat toch gebeurde, heeft vooral te maken met de noodzaak ervaring op te doen met het hele proces. De biologische wijngaard werd ingericht om het klooster in de toekomst een betere economische basis te geven en de zusters te voorzien van een duurzaam inkomen. Behalve de wijngaard kwamen er ook een goed uitgeruste wijnkelder en een prachtig wijnhuis, waar vijf dagen per week van koffie, thee, lunch, een glas wijn of een lichte avondmaaltijd genoten kan worden. Naast dit sfeervolle lokaal is een winkel ingericht met diverse producten van Nederlandse en Belgische kloosters, waaronder wijn en bier. Als de komende jaren de eerste volwaardige oogsten zullen binnenkomen, is het belangrijk dat er efficiënt gewerkt wordt, en het ondersteunende team precies weet hoe zo’n oogst te organiseren. De ervaringen van deze ‘testoogst’ komen dan goed van pas. Mooi meegenomen van deze eerste oogst is daarbij dat er in het voorjaar van 2018 al flessen eigen wijn te schenken zullen zijn in het nieuwe wijnhuis, de Blauwe Camer. Want opbrengst is er met twee jaar oude stokken wel degelijk, zij het minder dan het uiteindelijke potentieel van de stokken; niet alle wijnstokken produceerden al fruit. Als plukker merkte ik dat uitstekend: soms konden we ineens zeker vijf of zes stokken overslaan. De wijngaard had eerder dit jaar bovendien ook enige vorstschade opgelopen, waardoor er nog iets minder opbrengst was.
Wijnmaker uit Zuid-Afrika
Terwijl het wijngaardmanagement het afgelopen jaar begeleid werd door stagiairs uit Geisenheim, is voor de vinificatie van de wijnen de hulp ingeroepen van de Zuid-Afrikaanse wijnmaker Andries Burger, van Paul Cluver Wines in Elgin. Burger heeft veel ervaring met de ‘Bourgondische’ druivenrassen, en bovendien is Elgin een redelijk cool climate-wijngebied. Of Burger heel erg blij geweest is met de toch wel door rot geplaagde eerste oogst van Sint-Catharinadal, is echter weer een andere vraag. Eerder oogsten was echter geen optie: het fruit was nog niet rijp genoeg om eerder oogsten mogelijk te maken. Uiteindelijk is bijvoorbeeld de gamay binnengehaald met slechts rond de 8,5% potentieel alcohol. Langer laten hangen was wenselijk geweest, maar dan waren te veel druiven verloren gegaan door de rot. Augustus en september waren gewoon te nat. Zelf heb ik op twee dagen meegeholpen met oogsten en sorteren: op woensdag 4 oktober de auxerrois en op maandag 9 oktober de gamay, als allerlaatste. Door de regen van de dagen ervoor moesten we in de wijngaard al sterk selecteren en veel tijd ging op aan het controleren van de trossen en weghalen van rotte delen. Gelukkig heeft het klooster behalve in een pers, ontsteler en roestvrijstalen tanks ook geïnvesteerd in een sorteertafel, die deze eerste oogst zeer intensief is gebruikt. Van de druiven waren vooral de chardonnay en pinot blanc in goede conditie. De auxerrois had goede en minder goede rijen; hetzelfde gold voor de gamay en pinot noir. Gelukkig had de Suzuki-vlieg niet huisgehouden: er was geen spoortje azijnlucht te bespeuren.
Witte cuvée en rosé
Omdat de volumes per druivenras soms te klein waren voor een volle pers, werden auxerrois en pinot blanc samen geperst. De chardonnay is apart verwerkt en kreeg zelfs een deel vergisting op hout. De rode druiven zijn dit jaar alleen voor rosé gebruikt. Bij de pinot noir en gamay is bovendien wat pinot gris gevoegd. Rode wijn zal er pas over twee jaar worden gemaakt, is de planning. Uiteindelijk is de capaciteit van de kelder 50.000 flessen.
Voor de plukkers werd de oogst 2017 afgesloten met de lunch op maandag 9 oktober, onder het genot van een glas Sauvignon Blanc van Paul Cluver. Zuster Maria Magdalena, priorin van Sint-Catharinadal, bedankte ons allen hartelijk en was duidelijk geëmotioneerd door het mooie moment. Laten we voor de zusters en alle hardwerkende vrijwilligers hopen dat de wijnen zich goed zullen ontwikkelen en er komend voorjaar goede resultaten te proeven zullen zijn. En dat komende oogsten meer en rijper fruit zullen opbrengen. Ik hou jullie op de hoogte.
