‘Wir leben Wein’ is het motto van Franz en Dorothea Jagschitz, eigenaren van de Remushof Jagschitz in Oslip, een dorpje in het Oostenrijkse Burgenland. Maar eerlijk gezegd vind ik dat dat ook ‘Wir leben Gastfreundschaft’ had mogen zijn. Als ik half september op een woensdagavond rond acht uur ’s avonds op de wijnboerderij aankom, is het al donker en heb ik er een tocht over onverlichte Oostenrijkse wegen opzitten. Dorothea en haar man ontvangen me gelukkig hartelijk in de gezellige gastenkeuken en ik ben de spanningen van de reis al weer snel vergeten. Op tafel staat een schaal met heerlijke grammelpogatscherl – hartige kleine broodjes gemaakt met varkenskaantjes – en ik krijg er een koel glas Gelber Muskateller bij. (Het recept van de grammelpogatscherl volgt, ik ga ze zelf maken.) Ik ben dol op deze wijn, die ook in andere Oostenrijkse wijnbouwgebieden als welkomstdrankje geschonken wordt. En als ik na een uurtje praten naar mijn kamer vertrek, krijg ik nog een heerlijk glas van dezelfde wijn mee, als slaapmutsje.
Op weg naar mijn uitermate comfortabele kamer wordt ik onmiddellijk weer herinnerd aan waar ik ben: de lucht van gistende most komt me tegemoet als ik de moderne betonnen wenteltrap naar de zolder opga. De gastenkamers liggen boven de wijnkelders en de ruimtes waar enige dagen eerder de eerste druiven van de oogst 2013 zijn vergist!
Cultuur opsnuiven in plaats van oogsten
De volgende ochtend geniet ik van een uitgebreid ontbijt, met verse wijndruiven, druivensap, brood, kaas, worst, jam, een eitje, yoghurt, thee…. Als ik echter naar buiten stap, kom ik daar de wijnboer al tegen. Hij moet me helaas teleurstellen: er wordt vandaag niet geoogst! En daarvoor ben ik toch gekomen. De weersverwachtingen duiden echter op regen, en dat is voor het oogsten van rode druiven niet goed. Regen op het fruit verwatert onder andere de kleur en de kracht van de wijn! Maar niet getreurd, de omgeving biedt meer dan genoeg andere mogelijkheden om de dag door te brengen, waaronder vele culturele. Dorothea en Franz laten me de wijngaarden zien, in de heuvels van het Ruster Hügelland, dat zich uitstrekt tussen de Neusiedlersee en het Leithagebergte. De omgeving is schitterend: je kunt hier heerlijk wandelen, langs goed gemarkeerde paden en wegen, tussen wijngaarden, landerijen en bospartijen door.
Ik bezoek later het beroemde plaatsje Rust, op slechts 7 kilometer van de Remushof, waar de ooievaars me op de daken opwachten. Rust is onder andere bekend van een bekende zoete wijn, de Ruster Ausbruch. De weg ernaartoe leidt langs de oude steengroeve van St. Margarethen, al in gebruik onder de Romeinen. Nu worden hier opera’s opgevoerd! De oude huizen van Rust liggen te stralen in de zon, en de pasteltinten van de gevels zorgen voor een vrolijke sfeer. Op de terrasjes wordt genoten van de koffie met koek, of van een glas wijn natuurlijk. Rust ligt aan de Neusiedlersee, en je kunt er een rondvaart maken door de beroemde gordel van riet, een wereldberoemd beschermd natuurgebied dat het meer aan bijna alle kanten omgeeft.
Schnitzel met Welschrielsing
Voor de lunch rijden we naar Klingenbach, een dorp aan de grens met Hongarije. Dorothea’s broer Pauli Gregorits zwaait er de scepter in de keuken van zijn eigen restaurant, Gregorits, dat zeer goed beschreven staat in onder andere de Wirtshausführer Österreich 2014. De keuken staat bekend om zijn lokale gerechten van goede kwaliteit. In die lokale komen trouwens zowel Oostenrijkse, Hongaarse als Kroatische elementen samen. Kroaten vestigden zich in dit gebied al 400 jaar geleden, op de vlucht voor de Turken. Ze zijn er nooit meer weggegaan, en velen, zoals de families Gregorits en Jagschitz, spreken Kroatisch. Ik geniet van een schnitzel die zo knapperig lekker is gepaneerd dat ik er meer van eet dan ik normaal bij de lunch zou doen. En van zoiets simpels als witte kool weet de keuken ook een subtiel zoetzuur bijgerecht te maken. De huiswijn is een Welschriesling van de Remushof Jagschitz; een uitstekende combinatie!
Haydn, wijn en barok
Na de lunch rij ik naar Eisenstadt om het beroemde barokke Schloss Esterházy te bezoeken, met zijn wijnmuseum en tentoonstellingen gewijd aan de familie Esterházy en de componist Joseph Haydn. Haydn was hier kapelmeester en organist; de balzaal van het slot is nog altijd in gebruik als concertzaal. Ik tref het, want het barokorkest L’Orfeo is samen met het Wiener Kamerkoor net aan het repeteren. Het is deze maand Haydn-festival in Eisenstadt. Vergeet in Eisenstadt vooral ook niet de grote en ruim gesorteerde Selektion Vinothek Burgenland te bezoeken, gevestigd tegenover het slot. Je treft er honderden wijnen uit de streek, en kunt er talloze proeven!
Onderweg terug naar Oslip bekijk ik in Trausdorf nog de moderne bedrijfsgebouwen van het wijnbedrijf van de Esterházy’s. Je kunt hier terecht voor rondleidingen en uiteraard staan de wijnen open om geproefd te worden.
Spek van Willi
’s Avonds voeg ik me in de gastenkeuken van de Remushof bij een gezelschap van drie Tirolers die de omgeving op de fiets verkennen en Franz en Dorothea Jagschitz. Later schuift nog een huisvriend aan. Samen gaan we de wijnen van het huis doorproeven; natuurlijk moet daar ook iets bij worden gegeten. En dan blijkt dat we hier toch echt op een boerderij zijn! Op tafel ligt een mooi stuk spek, afkomstig van het laatste varken dat de familie vetgemest heeft, Willi. De vader van Dorothea is slager geweest, en hij is zijn vak nog altijd niet verleerd. Verder is er huisgemaakte leverworst, kaas uit de Vorarlberg en vers zuurdesembrood. Heerlijk allemaal, zeker bij de prettige en zeer drinkbare wijnen van het huis. Een echte favoriet onder die wijnen is lastig te noemen, of het moet de gerijpte Blaufränkisch 2008 zijn, die echter helaas is uitverkocht. Maar ook de rode Cuvée Mersy 2011 (van merlot en syrah) of de witte Leithaberg DAC 2011 (weissburgunder) kunnen me erg bekoren. Alle wijnen worden gekenmerkt door een grote zuiverheid en fruitigheid; een wijnstijl die mij goed bevalt. We sluiten af met een paar bijzonder flessen: frizzante rosé, Chardonnay Trockenbeerenauslese 2008 en Weinbrand van eigen Weissburgunder. Op de Remushof Jagschitz is er voor iedere gast wel wat wils!
Tijd om te oogsten
Vrijdag is het dan toch echt tijd voor de activiteit waar ik voor gekomen ben: ik ga meehelpen druiven te oogsten. Later in de week zullen meer gasten een halve of hele dag mee komen helpen met de groep Kroatische, Bosnische en Roemeense plukkers. (Over het oogsten lees je meer op de website van Perswijn.) Vandaag zijn de zweigelt-druiven aan de beurt; de stokken staan op lichte glooiende hellingen, op een handige plukhoogte. Ik heb mijn stevige wandelschoenen gelukkig meegenomen, want je loopt wat af op zo’n dag. Persoonlijk vind ik het oogsten heel meditatief: je bent lekker buiten bezig met een activiteit die je volledige aandacht vraagt; de handelingen herhalen zich steeds, en als je wilt kun je geheel in stilte werken. Of de plukploeg het echter ook zo ervaart, waag ik te betwijfelen. Voor hen is het een aantal weken lang opstaan voor dag en dauw en vervolgens lange uren maken. Maar voor mij is het een dagje uit!
Voor eten en drinken in de wijngaard wordt natuurlijk gezorgd: spek, worst, brood, cake, bronwater, wijn: van alles is ruim voldoende. Ik pluk een paar uur mee, en neem daarna een kijkje bij het ontstelen van de druiven en het machinaal oogsten van een vlakker gelegen perceel. Franz legt me uit dat de keuze voor handmatig of machinaal afhankelijk is van veel factoren: soort druif, ligging van het perceel, manier waarop de stokken aangeplant staan etc…
Van druiven oogsten word je plakkerig, dus voordat ik weer in de auto stap, neem ik op mijn kamer nog even een warme douche. Na een kop thee en een stevig appeltje dat de vader van Franz me speciaal komt brengen, kan ik er weer helemaal tegen. Ik neem afscheid van de Remushof en haar gastvrije bewoners, en besluit niet de snelste route naar het vliegveld van Wenen in te slaan. Ik wil nog even genieten van het meer en het Leithagebergte, en rij door plaatsjes als Donnerskirchen, Purbach en Jois. Vijftig minuten later echter kan ik mijn huurauto al weer inleveren en zit mijn minitrip er weer op. Maar ik kom hier terug om echt vakantie te houden, dat is zeker!
Meer weten over vakantie houden op een boerderij in het Oostenrijk: Urlaub auf dem Bauernhof.
Kijk hier voor een fotoserie over de oogst op de Remushof Jagschitz.
