Het is misschien wel eens tijd iets te laten weten over mijn aankomende nieuwe boek. Het afgelopen jaar ben ik met ontzettend veel plezier in handschriften uit de achttiende en negentiende eeuw gedoken, en heb daaruit zoveel mogelijk drankjes gehaald. Drankjes die wij nu niet meer kennen, of in heel andere vormen. Drankjes op basis van wijn, natuurlijk, maar ook heel andere, en zelfs niet-alcoholische.
Drankjes van de keukenmeid
Ik trof tijdens een onderzoekje voor een artikel in het boek Hertenpoten, hoppenbier en hamburgers. Zevenduizend jaar eten en drinken in Utrecht (Jaarboek Oud-Utrecht 2017) een schat aan drankrecepten in Utrechtse archieven, waaronder een verrukkelijke aalbessensiroop. Maar ook kweeperenlikeur, kandeel en clairet. Ik bundelde de gegevens onder de titel ‘Drankjes van de keukenmeid’, een artikel dat in het bovengenoemde boek verscheen. Diverse van die recepten probeerde ik uit, en dit legde de basis voor het boekje dat nu gaat verschijnen. Aanvullend aan het onderzoek in Het Utrechts Archief deed in onderzoek in andere archieven, onder andere het Gelders Archief. Ook daar vond ik weer een schat aan informatie. Ik vulde die aan met wat ik online nog verder kon ontdekken. Het leverde recepten op uit het Drents Archief, uit Limburg en Zeeland, en van het Centrum Culinair Erfgoed van Carolina Verhoeven. Ik koos recepten uit die me aanspraken, maar die ook een goede indruk geven van de smaak van toen. Sommige recepten kon ik niet maken, omdat de ingrediënten ervoor om allerlei redenen niet beschikbaar waren. Toch nam ik er daar een paar van op, en legde uit waarom.
Aalbessen en kweeperen
Veel handschriften bleken dezelfde soort recepten te bevatten; zo dienen aalbessen en kweeperen vaak als basis voor drankjes. Maar er waren ook unieke vondsten. Zo trof ik een recept voor ‘witbier’ aan, dat helemaal geen echt bier bleek te zijn, maar wel heel verfrissend is. Dat kostte wel een paar keer proberen, maar dan had ik ook wat…
Uiteindelijk krijgt het boekje 28 recepten, waarvan zowel het oorspronkelijke recept als de uitwerkingen worden gegeven. In korte begeleidende teksten vertel ik meer over de verschillende soorten drankjes, over de ingrediënten en over wat er nog meer gedronken werd. In dezelfde tijd kwam namelijk koffie en thee op, maar daarover tref je in de handschriften zo goed als geen informatie.
Praktische informatie
Natuurlijk is het boek ook rijk geïllustreerd met historisch beeldmateriaal. Een korte beschrijving van de handschriften sluit het boekje af. Een verschijningsdatum heb ik nog niet, maar een omslag wel. Uitgeverij Het Zwarte Schaap verwacht dat Punch, kandeel en clairet in oktober in de winkels zal liggen. Over de lancering, die begeleid zal worden door iets heel bijzonders, vertel ik later meer. En komende tijd zal ik zeker af en toe een recept publiceren. Om jullie vast lekker te maken.
Punch, kandeel en clairet. Historische drankjes om zelf te maken
Uitgeverij Het Zwarte Schaap
€ 12,50, 11,5 x 18 cm, 80 bladzijden, gebonden, geïllustreerd, ISBN 978 94 92821 11 9
