Wordt 2018 het jaar waarin rosé eindelijk serieus wordt genomen? De recente berichten over Spaanse rosé die als Franse wordt verkocht helpen daar helaas niet aan mee. Deze vraag stond echter boven het persbericht dat de publicatie begeleidde van het boek van Elisabeth Gabay MW, Rosé. Understanding the Pink Wine Revolution. In veertien hoofdstukken behandelt dit boek alles wat je maar wilt weten over rosé. Geschiedenis, vinificatie, regio’s met een lange rosé-traditie, regio’s waar rosé een jonger fenomeen is etc… Gabay, die zich al jarenlang specialiseert in het wijntype, gaat in haar boek uit van het feit dat rosé al tijden te lijden heeft onder een imagoprobleem. In kringen van wijnliefhebbers geldt rosé nog vaak als het zielige familielid van schijnbaar complexere en verfijndere rode en witte verwanten. Consumenten beschouwen rosé als een vrolijke, makkelijke wijn, waarschijnlijk meer geschikt voor de beginnende wijndrinker dan voor diegenen die ook ‘fine wine’ kunnen waarderen. Het liefst hebben ze daarbij een donkere rosé, want licht roze wijn, dat kan toch helemaal niets zijn? Voor veel producenten is rosé verder vaak nog steeds een bijproduct – als ze al rosé maken.
Een serieuze wijncategorie
In Rosé schetst Gabay roze wijn echter als een serieuze, genuanceerde en complexe wijncategorie, met net zo veel variatie in het wijnmaakproces, de kwaliteit, geschiedenis en inzetbaarheid als andere wijn. Tuurlijk, er zijn legio pretentieloze zomerse niemendalletjes. Maar er is daarnaast een heel andere roséwereld: wijnen gemaakt door innovatieve producenten, die in dit type net zo veel finesse en vakmanschap leggen als in hun rode of witte wijnen. Onlangs maakt ik zelf weer eens kennis met een van die beroemde kwaliteitsrosés: de stevige donkerroze of zelfs lichtrode wijnen van Tavel, in Zuid-Frankrijk. Het huis dat we bezochten, Château d’Aqueria, maakt daarnaast een net zo goede maar veel lichtere rosé onder de herkomstbenaming Côtes-du-Rhône. De Tavel is bedoeld voor bij een diner, de Côtes-du-Rhone voor bij een buffet of salade. Allebei uitstekende wijnen, maar voor een andere gelegenheid.
Wat is rosé?
Toegestane druivenrassen voor Tavel zijn vooral de rode druivenrassen grenache, cinsault en mourvèdre en de witte clairette, picpoul en bourboulenc. De rode en witte druiven worden tegelijk geperst; het sap is dus vanaf het begin een blend tussen rood en wit. Om de mooie donkerrode kleur te krijgen, weken de schillen van de druiven tussen de 6 en 72 uur in het sap. Na de schilweking wordt het sap vergist. De Côtes-du-Rhone-rosé van Chateau d’Aqueria bestaat uit deels dezelfde druivenrassen – grenache, clairette en cinsault – maar komt van wijngaarden buiten Tavel en ondergaat een kortere schilweking. Dat levert niet alleen een lichtere kleur, maar ook een andere structuur, met minder tannines.
Hét belangrijkste verschil tussen rosés in verschillende tinten roze is dus vaak de duur van de schilweking. Rosé is een roze gekleurde wijn, gemaakt van het sap van rode druiven dat voor kortere of iets langere tijd contact heeft gehad met de schillen, zou de definitie kunnen luiden.
Maar is dit de hele definitie van rosé? Nee, verder lezend in het boek van Gabay bleek dat er nog veel meer bij komt kijken. Steeds vaker worden voor het maken van rosé al in de wijngaard specifieke keuzes gemaakt. Sommige percelen zijn geschikt voor rosé, andere meer voor rode wijn. Het ene druivenras leent zich meer voor rosé dan het andere. De oogstdata voor rosé liggen anders dan die voor rode wijn, enzovoort. De stappen die een wijnmaker kan nemen om tot zijn of haar rosé te komen, zijn daarmee net zo divers als die voor witte wijn of rode wijn! Wat Gabay vooral wil zeggen: de ene rosé is de andere niet, en de kwaliteit is al helemaal niet aan de kleur af te lezen! Denk maar aan de lichtgekleurde kwaliteitsrosé van de Provence.
Geen makkelijk boek
Rosé, Understanding the Pink Wine Revolution is geen ‘makkelijk’ boek en opvallend is dat afbeeldingen of schema’s ontbreken. De teksten over vooral het wijnmaakproces zijn vrij technisch en de auteur gaat vaak erg diep op de zaken in. Een antwoord op de in het persbericht gestelde vraag krijgen we niet echt. De waarde van het boek lag voor mij vooral in de enorme diversiteit in stijlen rosé die Gabay schetst, én in de uitgebreide paragrafen over de geschiedenis en historische ontwikkeling van diverse rosés.
Elizabeth Gabay MW, Rosé. Understanding the Pink Wine Revolution, isbn 9781908984135, € 35,99, 334 p. Ook beschikbaar als ebook.
