Sauvignon Blanc uit Steiermark: Weingut Tement

Volgens het programma van de reis hoort de Sauvignon Blanc van dit huis tot de top 100 cultwijnen van de wereld. Wie kan dan nog weerstand bieden aan een uitnodiging om mee te gaan op reis naar het zuiden van de Steiermark, één van Oostenrijks meest onbekende wijngebieden? Ik niet, in ieder geval.

Manfred Tement zelf, eigenaar van Weingut Tement, was druk bezig zaken te doen die vrijdag dat we op bezoek kwamen, maar zijn rechterhand Arno Bergler nam ruim de tijd ons de kelders te laten zien en diverse wijnen te laten proeven. Dat proeven geschiedde deels op het terras met uitzicht over topwijngaard Zieregg, deels in de zeer moderne proefruimte, een architectonisch kunstwerkje. En nog geen 500 meter verderop begon Slovenië; de eerstvolgende boerderij lag 30 jaar geleden nog in het Oostblok! Samen met de fantastische wijnen de we proefden vormde dit alles een zeer bijzondere belevenis. Ik geloof bovendien niet dat ik ooit wijnen heb geproefd met uitzicht op de wijngaard waar ze vandaan komen.

Sauvignon Blanc in Steiermark dus. Je zult je vragen: wat doet die oerfranse druif daar? Ik deed dat ook maar de standaardwerken van Jancis Robinson en Oz Clarke vertellen er niets over, en ook internet laat me geheel in de steek. Ter plekke vroeg ik het oenoloog Bergler, en volgens hem is het ras er al sinds de 17e eeuw aanwezig. Op Weingut Tement neemt sauvignon blanc meer dan de helft van de aanplant van circa 100 ha. in. Het is dan ook met deze druif dat Süd Steiermark faam maakt, en zeker het Weingut Tement, dat in de Oostenrijkse wijngids Falstaff 2010 de hoogste score van 5 sterren krijgt.

Domaine Ciringa
Tement startte in 1976 met 1.3 ha. wijngaard en wist dat in de loop der decennia uit te bouwen tot nu zo’n 100. Totaal worden jaarlijks 550.000 flessen geproduceerd. Een deel van de wijngaarden ligt in Slovenië; de wijnen daarvan zijn sinds een paar jaar op de markt. Om marketingtechnische redenen worden ze gebotteld in andere flessen en voorzien van andere labels dan de Oostenrijkse wijnen. Bovendien worden ze uitgebracht onder de naam Domaine Ciringa.

Lage Zieregg
Belangrijkste wijngaard is de Zieregg, waar ook de bekendste Sauvignons vandaan komen. Zieregg ligt schitterend, op een steile helling op het zuiden, goed beschut tegen weer en wind. De bodem bestaat er uit oude koraalriffen, wat in het Duits Muschelkalk (mosselkalk) wordt genoemd. Wel heeft Zieregg, maar ook de hele streek, te maken met hoge vochtigheid. Ziektes liggen hierdoor snel op de loer, en het is zaak de druiven streng te selecteren. Druiven met botrytis komen absoluut niet door de selectie bijvoorbeeld.  Daarnaast zorgen hagelbuien in het voorjaar voor jaarlijks terugkerende slapeloze nachten. Tement gebruikt geen kunstmatige meststoffen, onkruidbestrijders of insecticiden. De omschakeling naar volledig biologische bedrijfsvoering is bijna voltooid.

Steirische Klassik en Lageweine
We proefden een opklimmende reeks wijnen, van de instapserie Steirische Klassik tot de wijnen van de Lage Zieregg. Onder de aanduiding Steirische Klassik worden wijnen van de bedrijven Gross, Lackner-Tinnacher, Neumeister, Polz, Sattler, Winkler-Hermaden en Tement uitgebracht (we proefden diverse exemplaren in de Vinofaktur en het Genussregal.) De wijnen zijn aromatisch en fruitig, laag in alcohol (12,5%) en drukken de karakteristieken van het druivenras en de jaargang uit. Druiven mogen komen van verschillende wijngaarden en vergisting en opvoeding gebeuren op roestvrijstalen tanks. Steirische Klassik is bedoeld om jong te drinken. Ze komen op de markt rond 1 maart in het jaar na de oogst. En inderdaad: de Sauvignon Blanc Steirische Klassik 2010 die we proefden was heerlijk Sauvignonig, niet zo grassig als een Loire Sauvignon Blanc, maar wel veel citrus, veel groene kruiden, fris en enorm fruitig. Genieten dus!

Na deze instapper was het de beurt aan een reeks prachtige zogenaamde Lageweine uit verschillende jaren, van verschillende wijngaarden en met verschillende gradaties van houtrijping. De Lageweine rijpen meestal op grote houten vaten, terwijl ook met vergisting op barriques geëxperimenteerd wordt. Ze zijn meestal pas op hun top na enige jaren flesrijping. Discussies over jaartallen, houtrijping en lekker of niet lekker volgden, waarvan ik je de details zal besparen. Ik ervoer de wijnen als het beste van de Loire met de volheid en fruitigheid van een Nieuw-Zeelandse Sauvignon Blanc. (Onnodig dus waarschijnlijk te zeggen dat ik zeer enthousiast was!). En dat is precies wat ze bij Tement proberen te bereiken, aldus Bergler: een stijl van Sauvignon Blanc maken die je nergens anders tegenkomt, maar het beste van veel wijnwerelden vertegenwoordigt.

Niet in Nederland
Sauvignon Blancs uit Steiermark zijn niet goedkoop, maar ook weer niet zo duur dat ze niet te betalen zijn. Voor de topwijn van Zieregg, 2009, betaal je ‘Ab Hof’ € 29,50. Ik nam zelf een fles Steirische Klassik mee voor € 11,80. Tussen deze twee bedragen bevinden zich de overige Sauvignon Blancs van Tement. In Nederland worden ze niet geïmporteerd, helaas. Wel zijn wijnen van Sattler, Sabbathi en mogelijk nog andere producenten uit Süd Steiermark te krijgen.

Meer foto’s van het bezoek aan Weingut Tement tref je op Flickr.