Hoewel ik absoluut geen trendwatcher ben, durf ik deze voorspelling wel aan: Nederlandse bubbels zijn in de opmars! Leon Masselink van Wijngoed Montferland in Gendringen produceert sinds dit jaar de Wals Brut, een mousserende wijn van johanitter-druiven. In een interview met omroep Gelderland verklaarde Masselink onlangs dat de Achterhoek bij uitstek geschikt is om mousserende wijnen te produceren, en dat we zeker over 10-20 jaar veel meer bubbels uit eigen land zullen zien. Dik Beker, voorzitter van het Wijngaardeniersgilde, voegt daar in hetzelfde artikeltje aan toe dat steeds meer wijngaarden bubbelwijn aan hun assortiment toevoegen en dat de kwaliteit goed is. Volgens hem worden de laatste tijd zelfs wijngaarden opgericht speciaal om mousserende wijn te produceren.
Koel klimaat, hoge zuren
En inderdaad: ons koele klimaat produceert wijnen met veel zuren, en dat komt goed uit voor mousserende wijnen. (Denk aan de wijnen van de Champagne, ook uit een heel koel klimaat en ook met veel zuren.) Als dan ook de bodem geschikt is, bijvoorbeeld zoals in Limburg, met wat kalk of krijt, dan zou het in Nederland goed mogelijk moeten zijn een mousserende wijn te maken.
De productie van mousserende wijnen kwam in Limburg enige jaren geleden al op gang. Daar maakt bijvoorbeeld Fromberg sinds 1995 mousserende wijn volgens dezelfde methode als champagne, de zogenaamde methode traditionnelle. Hierbij vindt een tweede gisting op fles plaats, waardoor er koolzuurgas-belletjes ín de wijn ontstaan, die niet kunnen ontsnappen. Vervolgens geeft vooral de afbraak van de aanwezige gistcellen ín de fles die wijnen complexe en, als het goed is, intrigerende aroma’s en smaak.
Twee andere al wat bekendere Nederlandse wijnen die volgens de methode traditionnelle worden gemaakt zijn die van de Kleine Schorre in Zeeland, de Brut de Zélande, sinds 2011 op de markt, en de Sueterie Sprankel van de Hof van Twente. Daarnaast zijn er in Limburg ook nog een aantal producenten met mousserende wijnen, zoals de Apostelhoeve.
Bubbels van eigen bodem
Speciaal voor deze Nederlandse bubbels gemaakt met de methode traditionnelle werd onlangs zelfs een webshop in het leven geroepen, Bubbels van eigen bodem. Aangezien Nederlandse wijn vaak alleen bij de producent te krijgen is, zag Joris van Zoelen in 2011 een gat in de markt en richtte de Nederlandse Wijnwinkel op. Dit jaar werd die uitgebreid met een speciale sectie mousserende wijnen.
Een algemeen erkende Nederlandse benaming hebben we overigens nog niet. Volgens de regels van de EU vallen mousserende wijnen die gemaakt zijn met de methode traditionnelle en die nog aan een aantal andere regels moeten voldoen onder de benaming ‘crémant’. In Nederland hanteren sommigen ‘sprankel’, maar die term is –gelukkig – niet echt ingeburgerd.
Sjampanje uit Friesland
Recent werd een wel heel bijzondere Nederlandse mousserende wijn gepresenteerd: Sjampanje van De Frysling, de noordelijkste professionele wijngaard van Nederland. De eerste fles Sjampanje werd enige weken geleden ontkurkt in het bijzijn van een gedeputeerde van de provincie Friesland.
Met de benaming begeven de makers zich overigens wel op glad ijs: ik ben benieuwd of de Champagne-producenten binnenkort een verzoek zullen indienen om de naam aan te passen. Officieel mag namelijk geen enkele wijn die niet in de Champagne gemaakt is de naam ‘champagne’ gebruiken. Zelfs shampooproducenten mogen de het woord ‘champagne’ niet op hun flessen gebruiken als aanduiding voor een kleurspoeling…
De Frysling ligt in het noorden van Friesland op de 53ste breedtegraad, net buiten het dorp Twijzel. In de beschutting van het Friese Woudengebied staan sinds 2009 zes druivenrassen, aangeplant: johanniter, solaris, souvignier gris, pinotin, cortis en cabernet noir. Deze wijnrassen zijn speciaal ontwikkeld voor het Nederlandse klimaat en voelen zich goed thuis op de Friese zandgronden. De mousserende wijn is gemaakt van de johanniter en souvignier gris, en beschikbaar in een ‘Brut’ en zoete variant. De tweede gisting op fles vindt plaats in Duitsland, en de periode van rijping is 9 maanden (zoals voor een ‘crémant’ binnen de EU verplicht is.) Van de Brut zijn 300 flessen gemaakt, van de zoete variant 250. Jantiene en Douwe Broersma, de eigenaren van de Frysling, zijn blij met hun nieuwste product: ‘Het is echt een wijn om iets te vieren met familie en vrienden. Hij is zeer geschikt als aperitief tijdens de kerstdagen. En natuurlijk geweldig om het nieuwe jaar mee in te luiden’.
En hoe smaakt dat dan?
Uiteraard proefden we de wijn, om te kijken of we het oordeel over de Sjampanje kunnen beamen. Vrolijk is hij zeker, en vooral als hij op de juiste temperatuur is ook erg fruitig. De aroma’s zijn wat zwoel en bedwelmend, soms een tikje bananig, vooral als de wijn iets warmer in het glas wordt. De zuren zijn stevig, de mousse is vrij krachtig, zelfs een tikje agressief in het begin. De afdronk is een pietsje bitter en wordt naarmate de wijn warmer wordt ook wat zoeter. Al met al een fles waar inderdaad prima mee te toasten is, maar hou de wijn wel goed koud: dan is hij op zijn lekkerst. Bij een maaltijd vind ik de Sjampanje nog niet echt inzetbaar. Maar wat mij betreft gaan de makers vooral door met deze mousserende wijn, opdat wij in de toekomst steeds betere versies krijgen!
Dit artikel verscheen eerder op Zestz.
