“Ik maak mijn wijnen voor de consument, niet voor de journalisten!” Aan het woord is Matjaz Lemut, wijnmaker van Tilia Estate uit de Vipava Vallei in zuidwest Slovenië. Lemut presenteerde zijn wijnen tijdens een opening van een tentoonstelling met moderne kunst in het Rijksmuseum voor Oudheden te Leiden. Het was een gelegenheid die helemaal paste bij zijn statement: wijn schenken aan het publiek niet op een grote proeverij voor de pers, maar op een gewone borrel, waar meer gedronken dan geproefd wordt. Nou ja, helemaal gewoon was het natuurlijk niet. Niet op alle borrels is de ambassadeur van Slovenië aanwezig, en niet vaak kun je wijn proeven in een museum, tegen de achtergrond van een antieke tempel. Maar mij beviel de aanpak uitstekend: het werk van de Koerdische kunstenaar Azad Karim, Verloren Erfgoed, is erg boeiend en de wijnen waren de moeite van de reis naar Leiden waard. Uiteindelijk is wijn daarvoor bedoeld: om van te genieten in goed gezelschap, liefst nog in een inspirerende omgeving!
Orange wine
Eenmaal in gesprek met de aan universiteiten in Zwitserland en Californië opgeleide wijnmaker kwam er een waterval aan informatie los. Over de naam van het bedrijf, Tilia Estate, dat niets te maken heeft met het Argentijnse merk Tilia. Over zijn bewust beperkte productie, maximaal 50.000 flessen per jaar, maar vaker lager. Over zijn stijl van wijnmaken: modern, gericht op de wensen van de consument. Over zijn vriendschap met de Koerdische kunstenaar Azad Karim, die sinds de jaren ’70 in Slovenië woont en van wie hij doeken in zijn wijnkelder heeft hangen. En over de wijnen natuurlijk. Over zijn ‘orange wine’ van rebula (ribolla gialla in het Italiaans): een witte wijn die lang in contact met de schillen is gebleven en daardoor een veel meer oranje dan witgele kleur heeft gekregen. De term ‘orange wine’ is ook in gebruik voor witte wijnen uit amfoor, maar die gebruikt Lemut niet. “Ik wil wijnen maken die drinkbaar zijn, en met amforen kan er veel te veel misgaan”. Amfoorwijnen zijn de hype van het moment in het deel van Slovenië waar Tilia Estate zich bevindt, net als in het Italiaanse Friuli, net over de grens met Slovenië.
Lemut maakt zijn ‘orange wine’ door de schillen twee weken lang in contact te laten met de most. Vergisting geschiedt op roestvrijstalen tanks, rijping op grote houten vaten. Om de gisting goed te laten verlopen, wordt twee weken voor de oogst 10% van de druiven in de wijngaard geselecteerd om te dienen als een soort giststarters. Deze gisten moeten vervolgens de fermentatie van de rest van de druiven op gang brengen.
Lemut is inmiddels ‘ontdekt’ door de wijnpers: Jancis Robinson kwam in 2006 op bezoek en Tom Stevenson in 2008. Vooral de Pinot Noir viel bij beiden in de smaak. Drie wijnen van Tilia Estate hebben bovendien een plaats in het assortiment het Britse wijnconcept Naked Wines. Lemut zelf doet regelmatig verslag van het reilen en zeilen van Tilia op de site van deze community.
Twee reeksen wijnen
Zelf kon ik de wijnen ook wel waarderen, al waren ze inderdaad modern, misschien zelfs nieuw-werelds – iets wat Lemut overigens onmiddellijk zelf zal erkennen. Net gebotteld waren de Sivi Pinot (Pinot Gris) 2012 en Sauvignon Blanc 2012, beide uit de Sunshine Tilia-reeks. Dit zijn jonge, frisse wijnen die vooral zijn gemaakt om het karakter van het fruit te benadrukken. Beiden waren nog niet helemaal in balans: de recente botteling en de reis bekwam de wijnen niet goed. De Sivi Pinot was heel vol en rijk, met een licht zoetje in de afdronk. De Sauvignon Blanc beloofde een frisse, prettige wijn te worden.
De Rebula, Grace 2009, uit de Golden Tilia-reeks (de bovengenoemde ‘orange wine’), was mijn favoriet: geurend naar sinaasappelschil en specerijen, droog en zuiver, met een middellange afdronk. Een wijn om te schenken bij stevige witvis of bij schaaldieren bijvoorbeeld of om zo te drinken. Wijnen uit deze Golden Tilia-reeks worden gemaakt met een lange, koude inweking op de schil en rijpen 2-3 jaar in houten vaten. Zo ook de twee rode wijnen die Lemut bij zich had: Pinot Noir 2009 en Rubido 2009, een blend van 80% merlot aangevuld met andere blauwe druivenrassen. Beide waren elegante en zeer drinkbare wijnen, uitstekend in te zetten bij allerhande lichte vlees- en wild-diners.
Als extraatje mochten we nippen van een Strohwein 2006, gemaakt van muskaatdruiven (Gelber Muskateller). Het goudbruine drankje leek in geur, smaak en structuur wel iets op PX, maar was veel lichter van kleur. En net als met PX: je houdt ervan of niet… Voor mij miste deze Strohwein iets te veel zuren. De druiven worden pas geperst als ze zes maanden te drogen hebben gelegen. Op mijn vraag of hij de trossen op rieten matten legde, antwoordde Lemut: “Nee, in houten kisten. Ik ben realistisch”. Een antwoord dat deze wijnmaker tekent!
De wijnen van Tilia Estate hebben in Nederland nog geen importeur. In België zijn ze wel te vinden.
Meer foto’s van de bijeenkomst zijn te vinden op Facebook.
