Op maandag 16 april presenteerden in Amsterdam 16 producenten uit Slovenië ongeveer 80 wijnen. Hoewel sommige wijnen al verkrijgbaar zijn op de Nederlandse markt, was dit de eerste grote Sloveense overzichtsproeverij in ons land.
Promoten van de Sloveense wijnindustrie gaat vooralsnog hand in hand met promoten van het toerisme, een slimme zet. Onder het motto I feel Slovenia was er promotiemateriaal beschikbaar, waaronder een boekje vol met tips voor vakanties bij de wijnboer (Vineyard Retreats). Ook in een gesprek met de vertegenwoordiger van wijnhuis Dveri Pax bleek dat wijntoerisme en wijn maken, net als in Oostenrijk overigens, vaak hand in hand gaan. Koppelingen van wijnbedrijven met restaurants en/of gastenverblijven lijken in Slovenië veel voor te komen.
Habsburgse Rijk
Slovenië grenst aan Oostenrijk, Hongarije, Kroatië en Italië en met die landen is er een rijk gedeeld wijnverleden. Ooit maakten deze landen deel uit van het immense Habsburgse Rijk, en werden er plassen wijn geproduceerd waar je u tegen zei. Na twee wereldoorlogen, diverse economische crises en een communistisch regime ziet Midden-Europa er in de 21ste eeuw echter nogal anders uit dan in de 19e, en de wijnproductie ook. Maar pas op, want die wijnbouw komt (of is al) terug! Oostenrijk staat al sinds enige decennia weer volop in de belangstelling van de wijnliefhebbers, vooral vanwege zijn kwalitatief hoogstaande wijnen van bijvoorbeeld grüner veltiner, sauvignon blanc of blaufränkisch. Ook in Hongarije worden heel spannende en goede wijnen geproduceerd. Slovenië is waarschijnlijk het volgende land dat de kwaliteitsslag zal maken.
Sloveense wijnen in Nederland
Nederland is niet geheel blanco op het gebied van Sloveense wijnen. Vrij bekend is Puklavec & Friends, een merk van p&f wineries. Zowel bij de Jumbo en de Makro als bij een aantal speciaalzaken zijn de wijnen van p&f wineries te verkregen, onder verschillende labels. Ook het merk Pullus zagen we hier al eerder.
Op de proeverij stonden producenten uit twee van de drie grote wijnregio’s: Podravje in het noorden, tegen de grens met Steiermark , Hongarije en Kroatië, en Primorska, tegen de grens met Italië. (De derde regio, Posavje, produceert nog vooral lokale, minder exportwaardige wijnen.) Niet zo verrassend na bovenstaande is te constateren dat Podravje in druivenrassen en wijnstijlen overeenkomsten vertoont met Oostenrijk, en dat de wijnen van Primorska erg op die van Friuli, in Italië, lijken. Veel producenten hebben dan ook een familiegeschiedenis die aan beide kanten van de grens ligt. Sloveense families die voor het communistische regime naar Italië vluchtten keren nu terug. Maar er woonden bovendien al families met Sloveense achternamen in Friuli nog voordat het ijzeren gordijn viel. (En andersom: er zijn legio families met Italiaanse namen die in Slovenië woonden en wonen). Hetzelfde geldt voor Podravje en Oostenrijk. Zo groeide de zoon van Gerhard Conrad Fürst op in Oostenrijk, maar bezat de familie voor de Tweede Wereldoorlog wijngaarden rondom het bekende plaatsje Jeruzalem, niet ver van Maribor. Inmiddels is de familie terug uit Oostenrijk, zijn de wijngaarden weer in familiebezit en wordt er druk herplant en uitgebreid.
Furmint
Nu ik het toch over Conrad Fürst & Söhne heb: hier trof ik een van de meest veelbelovende wijnen van de proeverij, de Pod Stolpom 2011, een blend van furmint, sauvignon blanc en pinot blanc. Fris en levendig, met stevige zuren, heerlijk op het terras en bij lichte maaltijden. Ook de Šipon 2011 was fraai. Het bedrijf maakt er nog maar 12.000 flessen van, aangezien het grootste deel van de aanplant jong is. Pod Stolpom betekent overigens ‘Onder de watertoren’: de wijngaarden liggen aan de voet van een karakteristieke watertoren, zichtbaar in een groot deel van de omgeving.
Ik heb me ook bij andere producenten op de proeverij geconcentreerd op wijnen van furmint, of šipon, zoals het in het Sloveens heet, een druivenras dat op veel plaatsen in Midden-Europa voorkomt. In Hongarije maakt furmint een belangrijk onderdeel uit van de bekende zoete Tokaj-wijnen.
Een andere prettige Šipon was die van Dveri-Pax, uit 2010. Heel mineraal, met een licht bittertje. Overigens een boeiend wijnhuis: Benedictijner monniken die in Oostenrijk gevestigd zijn hebben hun Sloveense bezittingen rondom Maribor en Jeruzalem terug gekregen en de wijngaarden en bedrijfsgebouwen weer in exploitatie genomen. Al in 1139 maakte de orde hier wijn! Ik hoop er deze zomer te gaan kijken.
Masterclass
De Ela Hill Furmint 2011 van p&f wineries mocht er ook zijn. Hij was zelfs de publiekslieveling in de masterclass die Frank Smulders MW en Robert Gorjak gaven. Gorjak is leider van de aan de WSET verbonden wijnschool van Slovenië en een kenner van de wijnen van zijn land. Ik vroeg beide heren welke wijnen het meeste succes in het buitenland zouden hebben. Gorjak zette zijn kaarten op Furmint, omdat het land zich daarmee kan onderscheiden; het is iets anders dan anders. Smulders was van mening dat de Sauvignon Blanc meer kansen had, zeker als die gemaakt wordt in de stijl van buurman Steiermark. Zelf gok ik ook op Furmint, zelfs al is die druif nou niet zo bekend in de wereld. Maar dat was Grüner Veltliner ooit ook niet!
Amforen
Tot slot nog aandacht voor de wijnen uit amforen van Erzetič. Deze producent in Goriška Brda, over de grens met Italië, besloot in navolging van anderen in de regio met vinificatie en rijping in amforen te gaan experimenteren, zowel voor witte als voor rode wijnen. Het leverde in de Amfora Belo 2008, gemaakt met 80% rebula (ribolla gialla) en 20% pinot blanc een zeer intrigerende wijn, met stevige oxidatieve tonen, notig en toch fris, met een goede structuur. Ook de Sivi Pinot Amfora 2008, van alleen pinot gris, was uitstekend. Over wijnen in amforen moet ik mijn kennis nog verder uitbouwen. Ik weet inmiddels dat ze in verschillende maten voorkomen, bijvoorbeeld met een inhoud van 360 tot 2500 liter. Er zijn ook twee types, de Georgische die ingegraven worden (zoals bij Erzetič) en vrijstaande, zoals bij Elisabetta Foradori (Alto Adige/Trentino, niet ver van Slovenië…).
De druiven gaan meestal met steeltjes en al de amfoor in, en de massa wordt eerst tot gisten gebracht voordat er geperst wordt. Zowel vinificatie als rijping kan in amforen plaatsvinden. Net als bij houten vaten komen allerhande combinaties voor: vinificatie in amfoor en rijping op vat, vinificatie op vat of tank gevolgd door rijping in amfoor etc…
Ik heb niet alle producenten op de proeverij bezocht, maar heb wel voldoende geproefd om een indruk te krijgen van wat er in Slovenië mogelijk is. En dat is mijns inziens zeer veelbelovend!
