Snoeien na Sint Vincentius

Snoeien stond er dit weekend op het programma, maar de regen en de wind staken daar een stokje voor. Met een aantal leden van het Utrechts Wijnmakers en Wijngaardeniersgilde waren we van plan de grote druivenhaag langs de Kromme Rijn aan te pakken. Uiteraard volgt een verslag zodra we wèl aan de slag gaan.

Eigenlijk is het wel goed dat we niet gegaan zijn: traditioneel wordt er namelijk pas gesnoeid na 22 januari, de naamdag van Sint Vincentius, patroonheilige van de wijnbouwers. Vooral in de Bourgogne en de Champagne wordt deze dag nog uitgebreid gevierd, met processies, missen en feestmalen. Talrijk zijn ook de kerkjes die in bijvoorbeeld de Champagne aan Saint Vincent gewijd zijn, en van de overgebleven relieken kun je meer dan één skelet samenstellen…

Hoe Vincentius, een diaken in Saragossa, patroonheilige van de wijnbouwers is geworden, is tamelijk duister. Verklaringen tieren welig, en variëren van een verband tussen vin en Vincentius tot een link tussen de druivenpers en de martelwerktuigen die Vincentius’ dood in 304 bewerkstelligden. Want Vincentius was een klassieke heilige, zo eentje die pal stond voor het geloof en onder helse pijnen stierf onder de handen van zijn vervolgers.

Het snoeien wordt soms in verband gebracht met de ezel van Vincentius, die lekker op wijnrankjes zou hebben gekauwd. Overigens kennen we dat verhaal ook over Sint Maarten.

Spreekwoorden zijn er in Frankrijk ook over Saint Vincent en de wijnbouw. Ik kreeg ze niet allemaal betekenisvol vertaald, suggesties zijn welkom!

Si le jour de la Saint-Vincent, le soleil luit comme un chapeau, on aura du vin plein le tonneau.
Als op de dag van Saint Vincent de zon schijnt als een hoed, zijn de wijntonnen straks goed gevoed.

Si le jour de la Saint-Vincent est trouble, il met le vin au double.

À la Saint-Vincent, le vin monte aux sarments. S’il gèle, il en descend.

Prends garde au jour de Saint-Vincent, car si ce jour tu vois et sens que le soleil soit clair et beau, nous avons plus de vin que d’eau.
Neem goed acht van de dag van Saint Vincent: als je die dag ziet en merkt dat de zon helder is, hebben we meer wijn dan water.

En het snoeien: dat wacht tegenwoordig niet meer op Saint Vincent. Vaak wordt al in december begonnen met het onderhoud van de wijnstokken.

.