Slechts vier vruchten had onze kweeperenboom dit jaar. Vanmorgen vroeg heb ik ze geoogst. Om te voorkomen dat de vruchten uit de boom zouden vallen, controleerde ik er een vanmorgen. En hij viel rijp in mijn hand. Samen met de drie andere ligt die nu op een schaal te pronken. Dit weekend wil ik er iets lekkers van gaan maken. Wat het gaat worden, weet ik nog niet. Misschien wel jam, of crumble. Of een lekker stooppotje met varkensvlees en kweepeer. Of zal ik nog eens de queeje ratafia van Maria Philippina Schrijver maken, een recept uit 1752 dat ik opnam in mijn boekje Punch, kandeel en clairet? Ik denk er nog even over, maar mocht je nu zelf aan de slag willen met kweeperenlikeur, dan geef ik je hier het recept. Zodat je later deze herfst of winter een heerlijke glaasje verwarmende kweeperenlikeur kunt schenken.
En nog even ter verduidelijking: queen, kweeën of kweeperen zijn grote gele vruchten. Ze zijn niet zo uit de hand te eten, maar moeten gekookt worden of verwerkt tot jam of gelei. Als ingrediënt van likeurtjes waren ze in de achttiende en negentiende eeuw uiterst populair, vaak in combinatie met bittere amandelen. Als je geen kweeperenboom in de tuin of in de omgeving hebt, kun je de vruchten vaak wel bij de Turkse groenteboer kopen.
Keuke-boek
Het onderstaande recept komt uit het zogenaamde Keuke-boek van Maria Philippina Schrijver, Anno 1752 een handgeschreven verzameling recepten uit een rijk burgerlijk milieu. Maria Philippina liet haar receptenverzameling na aan haar petekind Johanna Maria Nahuys (1780-1848). Deze trouwde in 1801 met mr Pieter Verloren en woonde in de Utrechtse Brigittenstraat. Zij vulde de recepten in het handschrift verder aan. Het handschrift is in 2013 uitgegeven door Prisca Zwaan-van Diggelen.
Queeje Rataffia
de kweeje gereeve en dan in een doek gedaan en uytgevronge en dan in de kelder een nagt staan sinken op zes spoelkomme kwee nat 2 en ½ lb Suyker en same kooken, en als ’t aan de kook is een ½ uur kooke dan af zette en ook zes komme brandewyn er in, wat gestoote kaneel in de flesse gedaan en digt met een blaas toegedaan.
Zelf maken
Wrijf 4 grote kweeperen goed schoon met een doek of met een stuk keukenpapier. Rasp de kweeperen met schil en al, tot op het klokhuis. Doe de rasp in een doek en knijp goed uit. Vier kweeperen leveren ongeveer ½ liter sap. Laat dit sap een nacht afgedekt in de koelkast staan. Kook het de volgende dag samen met 100 gram suiker even op, laat het doorkoken en zet het vuur dan uit. Als het afgekoeld is, voeg er ½ liter brandewijn aan toe en een eetlepel gemalen kaneel (of een kaneelstokje dat je er later weer uithaalt). Doe het in een afsluitbare fles en laat een aantal weken op een koele, donkere plaats rusten. Hoe langer het drankje rijpt, hoe lekkerder het wordt. Serveer koel in een klein glaasje.
Meer van deze historische drankjes om zelf te maken vind je in Punch, kandeel en clairet. Het boekje is voor € 12,50 te koop bij mij en in de boekhandel.