Het was me het jaartje wel, 2011. Wijnreizen naar Saale-Unstrut, Steiermark, Tsjechië en Franciacorta. Een vakantie in Bordeaux. Een nieuw wijnboek. Een nieuw blog, eerst alleen, later met een collega. En veel aandacht voor wijn en geschiedenis: een jubileumboek voor wijnhandel Van Wageningen en de Lange én een artikel in het Tijdschrift Oud-Utrecht over een Utrechtse slijter. Uit dat laatste artikel zijn ook een aantal blogposts voortgekomen, en een volgende zit nog in de pen.
Dat ik veel aandacht aan wijngeschiedenis kon besteden vind ik persoonlijk een van de leukste dingen van 2011. Eén van mijn voornemens voor 2012 is dan ook weer veel daarover te schrijven. Gelukkig heb ik al een forse waslijst van mogelijke projecten en artikelen, dus dat gaat goed komen.
Recent nog had ik contact met collega Raymond van Oudshoorn, die zich vooral in de geschiedenis van de 20ste-eeuwse wijnhandels stort. Raymond had van de laatste eigenaren van wat ooit de Utrechtse firma Finjé & Co. was, een aantal prachtige foto’s gekregen en die op zijn website Wijnfreak.nl gezet. Ik heb ervan genoten! (En hoop binnenkort met één van die laatste eigenaren in contact te komen.)
Nu wil het toeval dat Finjé ooit gevestigd was in de werfkelders onder het Utrechtse stadhuis. En die speciale werfkelders onder het stadhuis, die intrigeren mij al jaren. In deze en omringende werfkelders was namelijk in de Middeleeuwen het hart van de Utrechtse wijnhandel gevestigd. Op dit stuk Oudegracht bevonden zich de wijnhuizen en in later jaren stond hier ook de kraan (om de zware vaten uit de schepen te tillen).
Utrecht heeft bovendien in de 16e eeuw een stadswijnkelder gehad, net als veel Duitse steden. (Denk aan de Bremer Ratskeller, die nog steeds bestaat!) De Utrechtse stadswijnkelder was van 1549 tot later in de zestiende eeuw gevestigd in de kelders onder het huis Lichtenberg, een van de huizen die oorspronkelijk deel uitmaakten van het stadhuiscomplex. En die kelders kwamen uit op de Oudegracht. Komend jaar ga ik de achtergronden van de oprichting van de stadswijnkelder onderzoeken, en hopelijk ook de verdere geschiedenis. Dankzij Raymond en de foto’s van Finjé heb ik inmiddels al een beeld van de recente geschiedenis van die kelders. In 1915 moest de firma Finjé deze kelders, die zij huurden van de gemeente, namelijk verlaten. Volgens informatie op Raymonds website kwam dit voort uit de Drankwet van 1915, die bepaalde dat gemeentes geen huizen of lokalen mochten verhuren waar sterke drank verkocht werd. Finjé verhuisde onder andere naar Oudegracht 226, vlakbij de Hamburgerbrug. Na de Tweede Wereldoorlog viel het bedrijf ten prooi aan overname op overname: via Henkes (1974) naar Bols (1986). Aan Finjé herinnert weinig meer in het Utrechtse, behalve diverse foto’s in het stadsarchief.
Het vreemde is dat de Utrechtse Raadskelder rond 1930 wel weer een restaurant herbergde, en dat er in de jaren zestig eveneens een eetgelegenheid was gevestigd, De Open Tafel; en eind 20ste eeuw zat er een jongerenclub/disco. Deze hele geschiedenis, van stadswijnkelder tot de situatie in de 21ste eeuw, wil ik proberen te achterhalen en te documenteren. Ik ben dus nog wel even zoet…
Foto’s afkomstig van Wijnfreak.nl (boven) en Het Utrechts Archief (onder)
Michel Meijers zegt
grappig verhaal, met name ook de wijnfreaksite. ik kom hier toevallig op omdat ik een fles Chateau Neuf du Pape 1971 aan het taxeren was, die gebotteld is door ene Finje uit Utrecht. Eens even googlen dacht ik… succes met het achterhalen van de geschiedenis