Topklasse Portugees rood

Een Portugees weekendje werd het voor ons de afgelopen twee dagen: naast een fles simpel Portugees rood besloten we ook maar eens die Vintage Port 1985 van Churchill open te maken. Stukje goede Stilton aanschaffen, fles openen en genieten, hoopten we. Gelukkig werden we niet in onze verwachtingen teleurgesteld. We moesten alleen wel even werken voordat de port veilig en zonder stukjes kurk in ons glas zat. De kurk was tamelijk vergaan, wat een heel gepeuter tot gevolg had. Maar de wijn hield er niets aan over en enkele minuten laten zaten we heerlijk aan een glas wijn dat 21 jaar geleden zijn oorsprong had.

Een heerlijk aroma van karamel, licht romige hazelnoten en zelfs nog rood fruit kwam ons tegemoet. De kleur was nog rood, al ging het licht naar een tawny toe, naar het tanige, het bruinige. Fluweelzacht in de mond, nog voldoende frisheid, harmonieus, nog zeker niet vermoeid. Geofrey Spence zei er in zijn boekje over port in 1997 dan ook over: “Een duidelijke favoriet onder de Churchills. Vol en rijp, met onverbloemde fruitsmaak. Heeft genoeg structuur om te rijpen. Deze wijn is uitstekend om nu te drinken, maar een lange opslag zal extra beloond worden”. Negen jaar later heeft Spence zeker geen ongelijk gekregen, al is de port nu zeker aan drinken toe. Langer laten liggen lijkt ons niet echt een verbetering meer opleveren. Van Vintage Ports uit 1985 wordt wel gezegd dat “het misdadig zou zijn om ze voor 2010 te openen”. Wat ons betreft is dat echter voor deze Churchill niet meer het geval, die moet je nu gewoon drinken.

Wat is dat nu eigenlijk, een Vintage Port? Het is de top van de portpiramide, het zijn wijnen die afkomstig zijn van één oogstjaar (in dit geval dus 1985), ze hebben gerijpt op hout (2 jaar), daarna op fles (5 tot wel 50 jaar) en op het etiket wordt het jaartal vermeld. Druiven hoeven niet van één bedrijf of akker te komen. Als dat wel gebeurd spreek je tegenwoordig van een Single Quinta Vintage.
Deze 1985 Churchill is gemaakt van druiven die niet van eigen akkers komen, maar aangekocht zijn. Het bedrijf Churchill Graham Lda. dateert pas van 1981 en heeft heel lang geen eigen quinta’s gehad. Inmiddels heeft Churchill Quinta da Gricha in bezit, waar we onlangs weer een fles van de vintage van 2003 hebben laten wegleggen, voor over tien(tallen) ja(a)r(en).

Vintage port wordt niet ieder jaar gemaakt. Het is niet zoals Bordeaux of Bourgogne, waar ieder jaar wijn gemaakt wordt in een lange reeks. De omstandigheden moeten wel heel slecht zijn wil een chateau in de Bordeaux besluiten geen eerste wijn te maken in een jaar. Maar alleen als de omstandigheden als weer, marktsituatie, rijpheid van de druiven en nog zo wat, gunstig zijn, wordt een vintage ‘uitgeroepen’ – declared in het Engels.Die beslissing om te declareren ligt bij de porthuizen zelf, niet bij enige instantie van bovenaf. Wel moet het Instituto do Vinho do Porto de beslissing goedkeuren. Er wordt lang niet altijd ‘unaniem’ gedeclareerd, hoewel, als één porthuis dat jaar tot vintagejaar uitroept, willen de anderen natuurlijk liever niet achterblijven.

Vintage Port is helaas nog altijd het domein van de zogenaamde ‘kenners’ (wat dat ook moge zijn), waardoor wijnen van een jonger huis als Churchill niet altijd de erkenning krijgen die hen toekomt. Voor ons is er echter eigenlijk maar één portproducent en dat is Churchill. Deze Vintage 1985 heeft dat maar weer eens bewezen.

Geofrey Spence, Port. Alle informatie voor de liefhebber, Librero 2002