En nog ben ik niet helemaal klaar met Tsjechië. Ik heb het beste voor het laatst bewaard! De mooie zoete wijnen van Petr Marcinčák en de ambitieuze witte wijnen van Reisten en Sonberk moeten nog aan bod komen.
Marcinčák geldt in Tsjechië als specialist op het gebied van wijnen met restzoet, maar dan van de kwalitatieve soort: ijswijn en vooral strowijn zijn zijn grote liefde. Reisten is een jong en dynamisch wijnbedrijf in Pavlov, gespecialiseerd in droge witte wijnen, waaronder Pinot Blanc. En Sonberk kreeg inmiddels niet alleen bekendheid met zijn moderne bedrijfsgebouwen ontworpen door architect Josef Pleskot, maar ook door zijn Rieslings. Het Engelse tijdschrift Decanter riep de 2008 Grand Cru van Sonberk zelfs uit tot één van de beste Rieslings van Centraal Europa. Alle drie de bedrijven liggen in de wijnregio Mikulov, waarvan het Palava-meer het centrum vormt.
Reisten
De wijngaarden van het kleine Reisten liggen voor een groot deel op de kalkhoudende bodems van de Palava-heuvels. Eigenaar Radomir Nepraš wil in zijn wijnen vooral die bodems uitdrukken. Zozeer is terroir belangrijk voor Reisten dat het bedrijf samen met twee andere in Zuid-Moravië de alliantie LGL – Lime Granite Loess – heeft opgericht. Ieder van de drie bedrijven vertegenwoordigt daarbij een bodemtype.
Reisten bezit 30 hectare wijngaard. Tachtig procent van hun wijnen gaat naar Tsjechische restaurants. Zij zijn droog, dus zonder merkbaar restzoet en rijpen over het algemeen zo’n twee tot drie jaar op fles. (Zonder merkbaar restzoet betekent dus dat er wel restzoet is, maar dat dat door de zuren zodanig gebalanceerd wordt dat het niet te proeven is.) Vooral wijnen van de pinot/burgunder-familie zijn een specialiteit. In inderdaad bleken de Pinot Blanc’s uitstekend tijdens de proeverij van zo’n 15 wijnen. Bijvoorbeeld de Pinot Blanc 2010 uit de wijngaarden van Pavlov: bloemige aroma’s, krachtig en vol in de smaak, stevige zuren, mineraal. Maar ook de Maidenburg Sauvignon Blanc 2010 van dezelfde wijngaard beviel mij uitstekend, misschien nog wel iets meer: frisse en kruidige aroma’s, kruisbes; vol en rijp in de smaak, met indrukken van tropisch fruit. Een heel erg prettig glas! De wijnen van Reisten hebben momenteel geen importeur in Nederland.
Sonberk
Na ’s morgens de droge en elegante wijnen van Reisten geproefd te hebben, mochten we ’s middags kennismaken met de steviger wijnen van Sonberk, in Popice. Hier staat echter niet Pinot Blanc centraal, maar Riesling. Heel bewust is een keuze gemaakt om Riesling aan te planten, na uitgebreide studies van het terroir, dat vooral uit löss bestaat. Bovendien zijn wijngaarden uit de communistische tijd overgenomen. Het bedrijf als geheel is nog erg jong: 18 hectare zijn pas in 2004 aangeplant, 13 hectare werd aangekocht. In 2004 werd tevens met de bouw van het moderne bedrijfsgebouw begonnen. Het geld voor de onderneming komt van investeerders.
Aan alle aspecten van de wijnbouw wordt nauwgezet aangedacht besteed: oogsten gebeurt met de hand en de druiven worden door middel van zwaartekracht van de ontvangsthal naar de tanks en persen gebracht. Er wordt hier niet gepompt. Op het moment dat wij het bedrijf bezochten was net besloten de oogst van de pinot gris-druiven te stoppen. De zuren bleken bij analyse nog te hoog, 8,2 gram per liter. De mooie zonnige dagen die verwacht werden begin september konden nog gebruikt worden om die zuren af te bouwen, waardoor evenwichtiger wijnen zouden ontstaan. De oogst van de riesling-druiven werd pas begin oktober voorzien! De opbrengsten per stok zijn hier erg laag: 4,5 ton per hectare, soms maar 1,5 kg per stok.
Na een korte uitleg en rondleiding van manager Vladimira Mrazova was het tijd om te gaan proeven. Ik moet bekennen dat ik me regelmatig liet afleiden door het prachtige uitzicht vanuit de proefruimte. Vlak voor het gebouw liggen de wijngaarden (met palava-druiven), in de verte doemen de Palava-heuvels op. Op een zonnige dag zou je hier waarschijnlijk niet van het terras af willen!
We proefden achtereenvolgens Chardonnay, Riesling, Palava, Pinot Gris en Gewürztraminer, waarbij de Riesling inderdaad de beste wijnen bleken. Goede verstaanders hebben in mijn Tsjechië-verhalen misschien al gelezen dat ik geen fan van Palava ben, maar hier, bij Sonberk, weten ze er wel een goede wijn van te maken: stevig, vol, gastronomisch, met een prima zuurgraad om tegen het zoet op te kunnen en meer traminer-kwaliteiten dan ik tegenkwam alle eerdere Palava’s die we proefden. (Palava is een kruising tussen roter traminer en müller thurgau.)
De Rieslings waren echter zoals gezegd de beste wijnen. We proefden er één uit 2008 en één uit 2009. (Helaas geen Grand Cru’s, de toplijn van Sonberk.) Beide waren erg vol en rijk in de neus, in het geval van de 2009 wel iets té overdadig naar mijn smaak. Zo geparfumeerd kom je Riesling niet vaak tegen. In de mond vol, vettig en zeer fruitig, met voor de 2009 nog wat kruidigheid eraan toegevoegd en voor de 2008 meer mineraliteit.
Als toetje mochten we nog genieten van twee zoete specialiteiten: een Pinot Gris 2007 Trockenbeerenauslese en een Gewürztraminer Strohwein 2009. Beide hadden een goede balans in zoet en zuur en vormden een prettige en positieve afsluiting van de proeverij. Ik weet nog niet helemaal zeker of ik die zoete wijnen misschien toch nog iets beter vond dat de droge Rieslings…
Vino Marcinčák
Als we nu toch met zoete wijnen bezig zijn, kunnen we mooi de overstap maken naar de strowijnen van Petr Marcinčák. Zo trots is Marcinčák op zijn strowijnen, zoete wijnen waarvoor de druiven op houten rekken (vroeger stro) indrogen voor ze geperst worden, dat hij ons eerst de zolder liet zien waar ergens in november de nieuwe oogst zal liggen te drogen. De trossen blijven dan minimaal drie maar meestal vier tot zes maanden indrogen en de bessen verschrompelen tot kleine rozijnen. Wat er aan sap dan nog inzit, is zwaar geconcentreerd en superzoet. Het is zaak gezonde druiven te drogen te leggen, waarbij de ruimte goed geventileerd wordt, zodat rot geen kans kan krijgen in de tijd dat er gedroogd wordt.
Het gebied heeft niet echt een traditie van strowijnen, al kende men het type voor de Tweede Wereldoorlog natuurlijk wel. Het is vooral Marcinčák ’s experimenteerdrift en liefde voor dit type wijnen dat hem dreef ermee aan de slag te gaan. Overigens maakt het bedrijf ook ‘gewone’ wijnen, zowel wit als rood, zoals we later zouden proeven. Marcinčák bouwde het bedrijf vanaf de grond op; rond 1990 begon hij met opkopen van wijngaarden, waarvan hij nu 102 ha. bezit. Vanaf de oogst van 2011 is Marcinčák binnen Tsjechië gerechtigd ‘biologisch’ op zijn etiketten te zetten.
Van de geproefde wijnen bevielen de zoete snoepjes het beste. We mochten een Riesling 2003 en een Blaufränkisch 2003 Strohwein proeven, beide rijk en vol, met prachtige balans in zoet en zuur. De Blaufränkisch / Frankova Slámové Víno was daarbij de favoriet, met zijn pittigheid, kruidigheid, heerlijke aroma’s en smaak van mooi rijp rood fruit.
Daarnaast kon ook de Bokova 2006 mij wel bekoren. Deze droge rode cuvée van cabernet sauvignon en zweigelt geurt en smaakt enorm naar bosbessen, is fris en fruitig en heeft een pittige afdronk. De druiven gingen samen de vergistingstanks in en de wijn rijpte gedurende 12 maanden op gebruikte barriques van 500 liter. Bokova is genoemd naar de film Sideways, en is gemaakt met een knipoog naar deze cultfilm. Hij wordt geschonken in de gelijknamige wijnbar in Praag.
De wijnen van Sonberk en Víno Marcinčák worden in Nederland geïmporteerd door Vinice.
Meer over Tsjechië is te lezen via onderstaande links
Moravia Wine Basiscs
Tsjechische witte wijnen – Znovin en Mikrosvín Mikulov
Tsjechisch rood: verrassend goed