Vinos de Altura: Boliviaanse wijn in Nederland

Op de recent gehouden wijnbeurs Wine Professional (9-11 januari) was een serie wel zeer bijzondere wijnen te proeven: wijnen uit Bolivia. Voor het eerst in de geschiedenis presenteerden Boliviaanse wijnhuizen zich op een Europese wijnbeurs.

Gedurende alle dagen van Wine Professional was een tafel met Boliviaanse wijnen aanwezig en op dinsdag 10 januari gaf wijnconsultant Cees van Casteren een presentatie, samen met Luis Pablo Granier, de wijnmaker van een van de producenten, Campos de Solana. Van Casteren, die de Boliviaanse wijngebieden al meerdere keren bezocht, ging ondermeer in op de klimatologische omstandigheden, de wijnvalleien en de belangrijkste producenten van het gebied. Helaas kon ik de presentatie niet bijwonen, maar ik proefde wel de wijnen en bekeek een video over het land. Vanuit die ervaringen wil ik hier toch melding maken van deze bijzondere wijnen, die bovendien uitstekend smaakten!

Vinos de Altura
Daar waar wijngaarden in andere landen ophouden, op ongeveer twee kilometer hoogte, beginnen de wijngaarden in Bolivia. Nergens anders ter wereld staan druivenstokken in zulke ijle lucht als in Tarija, in het zuiden van Bolivia. Vandaar dat de wijnen ook wel aangeduid worden met de term Vinos de Altura: hoogtewijnen. De hoogte heeft wel degelijk een effect op het smaakprofiel en de structuur van de wijn, maar hoe precies kan ik op dit moment niet beantwoorden.

In de vallei van Tarija is meer dan 80% van de Boliviaanse druiventeelt te vinden. Lang niet alles wordt gebruikt voor wijn: ook tafeldruiven worden geoogst, en een deel van de druiven wordt verwerkt in singani, een distillaat. De overige 20% van de druiven staat in de vallei van Cinti (bijna 15%) en de rest van het land (5%). In totaal zijn er slechts 2300 hectare wijngaard.

Spaanse missionarissen
Bolivia is zeker geen jong wijnland. Net als overal elders in Zuid-Amerika kwam de druivenstok mee met de missionerende Spaanse paters. Zij bereikten de Cinti Vallei in 1584, Tarija in 1600. In 1963 vond een eerste moderniseringsslag plaats, vanaf 1990 is men serieus bezig de wijngaarden en wijnbedrijven in te richten volgens de laatste inzichten. Internationale druivenrassen als merlot, syrah, cabernet sauvignon e.d. werden geïntroduceerd, en vanaf 2001 wordt ook steeds meer geïnvesteerd.

De meest aangeplante druif is de muscat d’Alexandria (moscatel de Alejandria), gebruikt als tafeldruif, basis voor singani én voor droge wijnen. Andere witte rassen zijn sauvignon blanc, riesling, chardonnay en torrontes. Voor rood staat er syrah cabernet sauvignon, tannat, merlot, malbec, tempranillo en barbera.

De valleien waar de wijngaarden staan aangeplant liggen zeer beschut tussen de hoge Andespieken. De bodems bestaan uit diepe rivierafzettingen, het klimaat is gematigd tot warm.

Generaties lang wijnbouw
Slechts een handjevol bodega’s is actief; het grootste deel ervan is verenigd in het initiatief Vinos de Altura. Ik sprak met Luis Pablo Granier, die me vertelde dat zijn familie al generaties lang druiven teelt en wijn en singani maakt in Bolivia. Het is zijn generatie en voor een deel die van zijn vader die de stap heeft genomen om de wijnindustrie, met hulp van het buitenland, naar een hoger plan te tillen.

Op Wine Professional stonden slechts rode wijnen om te proeven, van voornamelijk cabernet sauvignon, syrah en merlot. Samen met mij proefden een aantal heren, en we waren het erover eens: prima wijnen, makkelijk drinkbaar, goed gemaakt én met een goede prijs. De Boliviaanse wijnsector heeft zeker toekomst, maar of dat voor de export naar Europa is, dat moeten we maar afwachten. Goede kansen zijn er zeker voor het toerisme ter plekke: de Tarija en Cinti-valleien hebben al een wijnroute, waarbij aandacht is voor zowel wijn, singani als de lokale keuken. Veel Argentijnen weten de weg naar de noorderbuur wel te vinden!

Ontwikkelingshulp
De aanwezigheid van Vinos de Bolivia op de Wine Professional werd overigens mogelijk gemaakt door het Centrum tot Bevordering van Import uit Ontwikkelingslanden, kortweg CBI. CBI is een agentschap van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het doel van het CBI is om bij te dragen aan duurzame ontwikkeling van opkomende economieën door middel van het versterken van de exporten uit deze landen naar de Europese Markt. Het CBI doet dit door middel van het versterken van de concurrentiepositie van het midden en kleinbedrijf (MKB, zowel exporteurs als producenten) en het ondersteunen van de infrastructuur in deze landen. Cees van Casteren is door het CBI naar Boliviaanse wijnproducenten gezonden om hen bij te staan met advies op allerhande terreinen.