Er gebeurt van alles in wijngidsenland. We hebben er binnenkort misschien wel vier. Wijn moet aan de man gebracht worden, en de gidsen zijn op dit moment het belangrijkste promotiemiddel, zo lijkt het wel. Reclame op tv zie je zelden, en in de krant tref je alleen de advertenties voor de wijnen die de krant zelf verkoopt.
Ook in de middeleeuwen kon wijn niet zonder promotie, en daarvoor had je de zogenaamde wijnroepers. Met speciale kreten prezen zij hun waar aan, maar zoals de Utrechtse Raad bepaalde: je mocht als wijnroeper geen kwaad spreken van de kwaliteit van de wijn. De Superwijngids van Nicolaas Klei was bij de vroede vaderen hier in de stad niet in de smaak gevallen 😉
Sommige van die wijnroepen zijn bewaard gebleven, en er is ook onderzoek gedaan naar reclameroepen in de middeleeuwen in het algemeen. De roepen waren omgeven met allerhande regels, om oneerlijke concurrentie tegen te gaan.
Daarnaast bleek er in Parijs in de volgorde van diverse reclameroepers op de dag een vaste regelmaat te bestaan. ’s Morgens begonnen de badhuismeesters hun establissementen aan te prijzen, met luide stem, waarna melkmeisjes en visverkopers volgden. Na de bakkers kwamen vervolgens de wijnventers. Daarna volgde nog een hele rits andere verkopers én hun reclameroepen. Het moet een gekrakeel van jewelste geweest zijn, in die middeleeuwse Parijse straten.
Literaire werken bewaren soms nog voorbeelden van deze roepen, zoals in het 13e-eeuwse Courtois d’Arras, een dramatische weergave van de parabel van de verloren zoon. Hierin is te lezen: Hier drinkt u wijn uit Soissons / Op het groene gras in het prieel / Drinkt u wijn uit zilveren nap / Hier drinkt een ieder, wijs of niet / En voor een goeie prijs.
In het Jeu de Saint Nicolas, uit circa 1200: Hier is het goed eten / Het brood is warm, de haring ook / Er er staan tonnen Auxerre-wijn op u te wachten!
Het roepen door venters is nog tot ver in de 19e eeuw doorgegaan en vereeuwigd in prent en fotografie. Van wijnventers heb ik helaas nog geen afbeelding kunnen achterhalen, daarom deze van een groenteverkoopster.
Bronnen: onder andere artikel van Martijn Rus, ”Verse anijs… geurig als balsem!’ De roep van de venter in middeleeuws Parijs’, in: Geschiedenis Magazine 5, juli/augustus 2008