Ik ga een mythe onderuit halen. Iedereen die ik vertel dat ik naar Zweden ben geweest op vakantie, begint over de hoge prijzen. Niet alleen van alcohol, maar van alles. Laat ik heel kort zijn: allemaal onzin! Het levensonderhoud is in Zweden net zo duur als hier, soms zelfs goedkoper. Wie betaalt er nu slechts 1 euro voor uren parkeren hier in Nederland? En dat was niet ergens achteraf, dat was in alle plaatsen waar we kwamen. Ook brood, melk, groente, vlees: alle prijzen zijn heel vergelijkbaar.
En dan de wijn: eergisteren zag ik bij Henri Bloem The Hermit Crab van d’Arenberg (viognier/marsanne) voor € 10,95 staan. Laat ik daar in Zweden nu slechts 89 SEK voor hebben betaald. Omgerekend minder dan € 8,90! Toegegeven, de kroon staat laag ten opzichte van de euro, maar dan nog.
Hetzelfde geldt voor de Orballo Albariño: voor € 10,95 hadden we een fles meegenomen uit Nederland, van Grapedistrict. Deze wijn staat voor 97 SEK op de plank in de Systembolaget-winkels (€ 9,70). Voor een Errazuriz Cabernet Sauvignon Rosé betaalden we slechts 69 SEK, de Raimat Abadia Blanc de Blanc kostte het zelfde. Dat lijkt me een aardig prijsje voor bij de Mitra (ik kon het niet nagaan op de site).
Als je nog niet overtuigd bent: bij een uitstekend restaurant in Stockholm, Berns Asiatiska, waar we heerlijke sushi en Aziatische hapjes aten, betaalden we 38 euro voor een fles Trimbach Riesling 2007. Niet echt veel voor zo’n naam en die kwaliteit.
Zweden heeft de afgelopen jaren dan ook heel wat ‘water’ bij de wijn moeten doen. Accijnzen (€ 2,158 per liter op wijn tussen 8,5 en 15%, tegen € 0,6854 in Nederland) en btw (25% in Zweden, tegen 19% hier) zijn hoog, maar wel gedaald. En blijkbaar heeft de Systembolaget, scherpe inkopers, anders zijn die lage prijzen niet te verklaren.
Als gevolg van het lidmaatschap van de EU is het staatsmonopolie op import van wijn al doorbroken. Grote restaurants importeren nu zelf vaak hun wijnen. Particulieren mogen net als in de rest van de EU 90 liter uit het buitenland invoeren, en bovendien online in het buitenland bestellen. Alleen de kleinhandel is nog altijd stevig in handen van de Systembolaget. Deze winkels zijn ontstaan uit initiatieven van mijnwerkers in de 19e eeuw, om geen winst te maken op de verkoop van alcohol. Nog steeds is dat – in de folders althans – een belangrijke drijfveer voor de staat.
De Systembolagetwinkels zijn pas sinds een jaar of vijf à tien self service geworden. Er schijnen er echter nog steeds een aantal te zijn waar je aan de balie je wijn of sterke drank moet bestellen. Gelukkig zijn de winkels heel vindbaar in de stedelijke centra. Over het assortiment waren we niet altijd te spreken; hoe kleiner het stadje, hoe minder de keus. Zo had het winkeltje in Gränna eigenlijk voornamelijk supermarktkwaliteiten, maar die in Södertälje gelukkig een veel grotere range. Opvallend zijn ook de grote hoeveelheid alternatieve verpakkingen: bag-in-box, blikjes, pakjes. Volgens Nico’s Zweedse nicht leveren die bib’s overigens grote problemen. Huisvrouwen zouden er stevig van aan de drank raken. De verpakking gaat namelijk gewoon leeg als hij eenmaal geopend is. Het drinkt zo lekker weg, het pak moet leeg…
Annelies Kuijs zegt
Mariëlla, dat klopt Zweden is helemaal niet duur. Prachtig land, heerijk eten, en de prijzen van de wijnen??? Ook ga regelmatig kijken in die wijnwinkels, die zo groot zijn en bijna alles hebben…in Göteborg loop ik mij dan te vergapen aan de wijnen die ik ooit zou willen proeven en daar gewoon staan…..Trouwens buurland Noorwegen is wel duur.
Groeten van de reiziger
Roland zegt
Niet alleen een pak wijn moet opgedronken worden maar ook een fles. En dat is de echte reden waarom de Staat het monopolie heeft. Een Scandinavier kan namelijk niet de kurk terugzetten op een halflege fles. Hij moet in een keer op. Dus de staat vindt dat het volk tegen zichzelf beschermd moet worden.