Trebbiano spoletino: dé witte ontdekking van Umbrië

Ieder land heeft er wel een paar, soms veel meer: druivenrassen die een paar jaar geleden op uitsterven stonden, maar die door de liefdevolle zorgen van een handvol gedrevenen aan de vergetelheid ontrukt zijn. En dan blijken ze nog verrassende en spannende wijnen op te leveren ook.

Voor Umbrië is dat momenteel de druif trebbiano spoletino. Ik moest er Wine Grapes op na slaan om meer te weten te komen. Trebbiano spoletino is naar alle waarschijnlijkheid een lokale kruising uit de 19e eeuw, die betere wijnen met meer body kan opleveren dan de gebruikelijke trebbiano’s, voornamelijk trebbiano toscano.

Oude stokken
Van ongeveer 600 oude stokken die soms meer dan 100 jaar waren, nog in de bomen klommen (alberate) en niet geënt waren op Amerikaanse onderstokken, zijn jonge scheuten gehaald, die vervolgens herplant zijn. Aan Cantine Novelli komt de eer toe het initiatief genomen te hebben de oude stokken te redden.

Anno 2013 is er nog steeds maar een handjevol producenten dat met pure Trebbiano Spoletino werkt, voornamelijk in de provincie Perugia, rondom plaatsjes als Montefalco, Bevagna en Spoleto.  Op de proeverij #Umbriaforwinelovers proefde ik drie pure  wijnen, van de huizen Perticaia, Raina en Antonelli San Marco. Daarnaast gebruiken vele andere producenten trebbiano spoletino in blends.

De monocépagewijnen zijn strogeel van kleur, vol en rijk van smaak, en soms zelfs wat vettig. De uitgesproken aroma’s doen denken aan citrus, bloesem, amandelen en specerijen. De zuurgraad is goed en geeft de volle wijnen toch een frisse afdronk.

Drie producenten
Verschillen tussen producenten ontstaan onder andere door de tijd op de lie (droesem) of rijping op hout of in roestvrijstaal.  De eerste wijn die we proefden, Trebbiano Spoletino, IGT Umbria, 2006, van Perticaia, kreeg slechts één nacht schilcontact (de schillen van de druiven weken dan in de most). Na de gisting rustte hij zes tot zeven maanden op zijn droesem in roestvrijstalen tanks. Het leverde een volle, licht vettige wijn, geurend naar citrus en noten, waarvan maar zo’n 20.000 flessen gemaakt werden. De producent zelf raadde er varkensfilet bij aan, filetto di maiale in padella.

De tweede Trebbiano Spoletino kwam van Raina; helaas ben ik het jaartal vergeten te noteren. Deze wijn kwam veel slanker over dan de Perticaia, en was wat minder vettig en minder uitgesproken. Ook hier kregen de druiven slechts één nacht schilweking, en bleven daarna vier maanden op lie, ook in roestvrijstaal. Die twee maanden minder op de lie was wat mij betreft goed te proeven! Raina is nog niet zo lang bezig met de druif; op de website wordt de wijn zelfs nog niet genoemd.

Van Antonelli San Marco kregen we een baby Spoletino te proeven: 2011. Even heel wat anders dus! Een ander verschil met de twee eerdere producenten was de gisting én rijping op houten vaten. Na de fermentatie bleef de wijn negen maanden op grote houten carati van 25 hl, en na botteling rustte hij ook nog eens zes maanden op fles. De wijn kwam gesloten over, en smaakte bovendien minder vol en vet. Aroma’s van amandel en tropisch fruit waren te herkennen. Ik ben benieuwd hoe deze wijn zich over een aantal jaar ontwikkeld heeft! Hoewel er nog niet veel ervaring met gerijpte Trebbiano Spoletino is, is de verwachting dat ze zeker zo’n vier tot vijf jaar kunnen ouderen. De Perticaia die we proefden, bewees het gelijk!

In Nederland is de Trebbiano Spoletino van Perticaia te koop bij onder andere Vinio.nl, prijs tussen de 11 en de 12 euro. Poot Agenturen is de importeur. Zelf ga ik de wijn inzetten bij kip of varkensvlees, of misschien wel bij mooie stevige witvis. Of misschien toch die spaghetti carbonara die Antonelli adviseerde? Wordt vervolgd!

Foto’s: Nico Poppelier, Mariëlla Beukers, Vinio en Antonelli San Marco